برفک دهان نوزاد چیست و تا چه حد خطرناک است؟

چه عواملی باعث ایجاد برفک در کودکان و نوزادان می شوند؟

این قارچ ها به طور معمول در دستگاه گوارش همه انسان ها وجود دارند اما در صورت ایجاد عدم تعادل در بدن، عفونت ایجاد می شود. برخی از نوزادان برای اولین بار در کانال زایمان با قارچ و عفونت قارچی روبرو می شوند. بعد از تولد کودک، آنتی بیوتیک ها می توانند با ایجاد عدم تعادل در بدن، باعث ایجاد برفک دهان نوزاد شوند. این امر در صورت مصرف آنتی بیوتیک توسط مادران شیرده و یا کودکان ایجاد می شود. این بدان سبب است که معمولا آنتی بیوتیک ها باکتری های مفید بدن نوزاد را که باعث کنترل قارچ می شوند، از بین می برند.

انتقال برفک دهان از نوزاد به مادر

برخی از مادران و نوزادان عفونت را به یکدیگر منتقل می کنند. در صورت شیردهی، کودک می تواند برفک را به مادر منتقل کند و در نتیجه باعث ایجاد عفونت قارچی دردناکی در نوک سینه های مادر شود. این عفونت قارچی نیاز به درمان دارد. از طرف دیگر، در صورت مصرف آنتی بیوتیک توسط مادران، عفونت قارچی می تواند از نوک سینه مادر به نوزاد منتقل شود و منجر به ایجاد برفک دهان کودک شود. البته باید توجه کنید که مادران شیرده، ممکن است هیچ علامتی از عفونت قارچی نداشته باشند و با این حال، کودکشان به برفک دهان مبتلا شوند. به طور مشابه ، کودک شیر خوار شما ممکن است تحت تاثیر عفونت سینه ها قرار نگیرد و به برفک دهان نوزاد مبتلا نشود.

انتقال از طریق پستانک آلوده

این باور وجود دارد که برفک دهان نوزاد در اثر مکیدن بطری یا پستانک برای مدت طولانی ایجاد می شود. برخی دیگر نیز معتقد هستند که پستانک های آلوده مهمترین عامل انتقال عفونت قارچی هستند. با این حال  نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می کنند و از پستانک استفاده نمی کنند، هم ممکن است دچار برفک دهان نوزاد شوند. بنابراین تشخیص دقیق علت اصلی برفک دهان نوزادان کار آسانی نیست. برخی از نوزادان (و مادران) بیش از سایرین در معرض عفونت های قارچی قرار دارند.

علائم برفک دهان نوزاد چیست؟

اگر متوجه یک پوشش سفید بر روی زبان کودک خود شدید و توانستید به راحتی آن را پاک کنید، به احتمال زیاد تنها بقایای شیر را روی زبان او مشاهده کرده اید. اما در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک کودک خود تماس بگیرید:

مشاهده لکه های سفید یا زرد روی لب ها، زبان، سقف دهان یا داخل گونه ها، لثه ها و گلو کودکان. تکه های برفک مانند پنیر دلمه بسته شده به نظر می رسند و به راحتی شسته نمی شوند.

گریه کودک به هنگام شیردهی یا مکیدن پستانک یا بطری. لکه های سفید یا زرد ممکن است دردناک باشند و در صورت شدید بودن عفونت، کودک بیقراری خواهد کرد و  تغذیه وی راحت نخواهد بود. (توجه: برخی از نوزادان مبتلا به برفک دهان نوزاد، درد و ناراحتی احساس نمی کنند و قادر به تغذیه طبیعی هستند).

برخی از نوزادان مبتلا به برفک دهان، دچار بثورات قارچی پوشک نیز هستند. این بثورات قارچی در واقع لکه های برجسته، تکه ای به رنگ قرمز روشن یا قرمز تیره هستند که با مرزهای محدود مشخص می شوند. لکه های کوچک و قرمز اغلب در لبه های بثورات اصلی ظاهر می شوند. ناحیه آسیب دیده قرمز است و ممکن است حساس یا دردناک باشد. این بثورات می توانند به چین و چروک پوست اطراف دستگاه تناسلی و پاهای کودک شما نیز برسند. این بثورات قارچی تقریباً هرگز روی باسن ظاهر نمی شود.

چگونه می توان برفک دهان را درمان کرد؟

اگر پزشک كودك وجود بیماری برفك را تشخيص دهد، ممكن است يك داروي ضد قارچ خوراكی را تجويز كند. وی همچنین براي التیام درد نوزاد ممکن است استامینوفن را تجویز کند. رفع عفونت ممکن است حدود دو هفته طول بکشد. برای بثورات پوشک، پزشک شما همچنین ممکن است پماد ضد قرچ موضعی را برای استفاده در ناحیه پوشک تجویز کند.

اگر به نوزاد مبتلا به برفک شیر می دهید، بسیاری از پزشکان استفاده دارو های ضد قارچ را برای سینه های مادر توصیه می کنند. این امر برای کاهش احتمال انتقال عفونت بین کودک و مادر توصیه می شود.  در صورتی که در زمان مشخص، عفونت نوزاد از بین نرفت، بهتر است با پزشک مشورت کنید؛ چرا که عود مجدد برفک دهان نوزاد بسیار رایج است.

آیا می توان از این بیماری جلوگیری کرد؟

نه همیشه. برخی از افراد به طور طبیعی مستعد ابتلا به عفونت های قارچی هستند؛ اما شما می توانید اقدامات زیر را انجام دهید تا احتمال بروز برفک دهان کودک را کاهش دهید. این اقدامات همچنین می توانند از عفونت مجدد کودکان تحت درمان، جلوگیری کنند.

به کودک خود آنتی بیوتیک ندهید، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد. آنتی بیوتیک ها به عفونت های ویروسی کمک نمی کنند و برفک دهان نوزاد اغلب با مصرف آنتی بیوتیک ایجاد می شود.

پس از هر بار استفاده از پستانک، آنها را تمیز کرده و استریل کنید. این امر برای اسباب بازی هایی که کودک شما به دهان خود می برد نیز صادق است.

اجازه دهید نوک سینه های شما در فاصله زمانی تغذیه نوزاد، کاملا خشک باشند.

اگر نوزاد را با کمک شیشه شیر تغذیه می کنید، پس از هر بار استفاده، تمام تجهیزات، از جمله نوک سینه ها را کاملاً تمیز کنید و آنها را با آب گرم و صابون بشویید. شما می توانید سایر تجهیزات و شیشه های شیر را با ماشین ظرفشویی نیز بشویید.

دستان خود را، به خصوص قبل از تغذیه و پس از تغییر پوشک نوزاد، مرتباً بشویید.

همچنین بهتر است مرتباً پوشک کودک خود را عوض کنید تا از بروز قارچ  های بثورات پوشک جلوگیری کنید.

آیا برفک دهان خطرناک است؟

نه. اما اگر کودک شما بسیار کلافه و ناراحت است، برفک می تواند در روند تغذیه کودک اختلال ایجاد کند. زمانی که فرایند تغذیه برای یک کودک گرسنه دردناک باشد، می تواند شرایط بسیار سخت و آزاردهنده ای را برای پدر و  مادر به وجود آورد. سعی کنید در این زمان به کودک خود آرامش دهید و تمامی دستورالعمل های پزشک را برای تسکین و مداوای برفک دهان نوزاد دنبال کنید. در نهایت به یاد داشته باشید که این عفونت نیز نهایتا از بین خواهد رفت.