کروپ یا خروسک در کودکان

کودکان مبتلا به بیماری کروپ کودکان یا خروسک کودکان ویروسی دارند که باعث متورم شدن مجرای تنفسی شان می شود. سرفه های خشکی دارند که بیشتر به پارس کردن و صدای فوک دریایی شبیه است. تنفس کودکان مبتلا به خروسک با صدایی ناخوشایند شبیه جیغ همراه است. درمان خروسک کودکان معمولا یک هفته ای به طول می انجامد.

علائم کروپ کدامند؟

در ابتدای بیماری ممکن است کودک علائمی مشابه با سرماخوردگی مانند، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و تب داشته باشد. با متورم شدن قسمت فوقانی مجرای تنفسی یعنی تارهای صوتی و نای صدای کودک زمخت و سرفه هایی خشن (شبیه پارس کردن) خواهد داشت.

اگر مجرای تنفسی همچنان متورم شود، تنفس سخت تر می شود. در این مواقع بچه ها هنگام تنفس، صدایی دل خراش و جیغ مانند از خود متصاعد می کنند که به آن استریدور (Stridor) گفته می شود.

همچنین ممکن است نفس نفس بزنند و قفسه سینه شان منقبض شود که به این حالت ریترکشن (Retraction) قفسه سینه گفته می شود. در موارد خیلی شدید کروپ یا خروسک به علت کمبود اکسیژن در اطراف لب ها کبودی به چشم می خورد و معمولا کودک رنگ پریده است.

علائم کروپ معمولا شب ها و مواقعی که کودک ناراحت است و یا گریه می کند، بدتر می شود.

چه چیزی باعث کروپ یا خروسک می شود؟

همان ویروس های که باعث سرماخوردگی معمولی در کودکان می شوند خروسک هم ایجاد می کنند. این بیماری معمولا در فصل پاییز شیوع پیدا می کند و کودکان تا سن ۵ سال به آن مبتلا می شوند.

دو نوع کروپ یا خروسک وجود دارد:

• کروپ ویروسی
• کروپ اسپاسمودیک

بیشتر موارد کروپ یا خروسک ویروسی است. هر دو نوع این بیماری با سرفه هایی پارس گونه همراه است.

کروپ چگونه تشخیص داده می شود؟

اولین چیزی که متخصص کودکان به دنبال آن می گردد سرفه های پارس گونه، صدای خس خس تنفس و صدای نا هنجار کودک است. متخصص کودکان همچنین ممکن است از شما درباره بیماری اخیر فرزندتان که باعث تب و آبریزش و گرفتگی بینی او شده است سوال کند. و مسلما درباره سابقه خروسک و بیماری های قسمت فوقانی مجرای تنفسی از شما سوالاتی خواهد پرسید.

در مواردی که کروپ (خروسک) شدید است و یا روند بهبود آن کند پیش میرود پزشک متخصص کودکان ممکن است از شما بخواهد گرافی گردن (Neck X-Ray) انجام دهید. تا اگر گرفتگی زیادی در قسمت فوقانی مجرای تنفسی کودک وجود دارد به خوبی مشخص شود.

درمان خروسک چطور انجام می شود؟

درمان خروسک در خانه قابل انجام است.

ابتدا سعی کنید فرزندتان را آرام نگه دارید. چرا که گریه کردن باعث بدتر شدن این بیماری می شود.

به منظور درمان خروسک شما می توانید کارهای زیر را انجام دهید:

با استفاده از استامینوفن ( یا ایبوپروفن در صورتی که  فرزندتان بالای ۶ ماه سن دارد) می توانید تب را کنترل کنید. قبل از مصرف این داروها با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید.

تنفس در هوای مرطوب می تواند به بچه ها کمک کند احساس بهتری داشته باشند. برای رسیدن به این منظور می توانید:

• از یک دستگاه بخور سرد استفاده کنید یا دوش آب گرم را باز کنید تا حمام پر از بخار آب شود. سپس ۱۰ دقیقه ای در حمام کنار فرزندتان بمانید تا بخار آب را تنفس کند. تنفس در بخار آب در بعضی مواقع سرفه شدید را متوقف می کند.
• در هوای خنک تر، می توانید چند دقیقه ای فرزندتان را به بیرون ببرید تا هوای خنک بیرون را تنفس کند. تنفس هوای سرد به بهبود علائم خروسک کودکان کمک می کند.
• همچنین به جای این کار می توانید فرزندتان را با ماشینی که پنجره اش کمی پایین آورده شده بیرون ببرید.

کودک شما باید مایعات زیاد بنوشد. در صورت لزوم ، می توانید از قاشق و یا قطره چکان استفاده کنید. بچه های مبتلا به خروسک باید بیشتر استراحت کنند.

در بعضی موارد به منظور کاهش تورم مجاری تنفسی از داروهای استروئیدی استفاده می شود. بیماران مبتلا به کروپ (خروسک) به ندرت به بستری شدن نیاز پیدا می کنند.

در چه مواردی باید به متخصص اطفال مراجعه کرد؟

اکثر بچه ها بدون هیچ مشکلی، از کروپ بهبود می یابند. اما بعضی از بچه ها، به ویژه كسانی كه زودرس متولد شده اند، یا مبتلا به آسم یا بیماری های دیگر ریوی هستند در معرض خطر عوارض ناشی از كروپ هستند.

در موارد زیر حتما به پزشک متخصص کودکان یا اورژانس اطفال مراجعه کنید:

• اگر تنفس فرزند شما سنگین شده است و یا به سختی نفس می کشد
• هنگام صحبت کردن و راه رفتن نفس کم می آورد
• هنگام تنفس عضلات گردن و سینه کشیده می شود
• صدایش خروسکی شده است و علائم کروپ (خروسک) رو به وخامت است
• اطراف دهانش رنگ پریده و کبود است
• آب دهانش راه می افتد یا مشکل بلع دارد
• خواب آلوده است و یا به سختی از خواب بیدار می شود
• دچار کم آبی بدن شده است

از دلایل کم آبی بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به دهان خشک و چسبنده
• کم بودن یا عدم وجود اشک هنگام گریه کردن
• چشمان گود افتاده
• ادرار کم

دکتر فرناز محامدی

متخصص کودکان و نوزادان

تهران، خیابان آیت الله کاشانی، بین حسن آباد و ابراهیمی شمالی، پلاک ۴۳۰، ساختمان آرمیتا، طبقه سوم، واحد ۳۷

تلفن : ۴۴۰۶۱۵۲۷-۰۲۱