با شروع فصل پاییز و افزایش شیوع بیماری های تنفسی تاکید پزشکان هم بر ایمن سازی کودکان و بزرگسالان در برابر جهش های جدید ویروس آنفولانزا افزایش می یابد. واکسن آنفولانزا همچنان موثرترین روش برای پیشگیری از شیوع گسترده ویروس آنفولانزا در جامعه است. در ایران، با وجود انواع متعدد واکسنهای موجود یعنی واکسن آنفولانزای ایرانی، هلندی و فرانسوی، آشنایی با ویژگیهای هر یک از این واکسن ها میتواند شما را در انتخابی هوشمندانهتر یاری کند. از واکسنهای چهارظرفیتی گرفته تا نسخههای نوترکیب، هر کدام با هدف افزایش ایمنی و کاهش خطرات ناشی از آنفولانزا طراحی شدهاند. در این مقاله، با نگاهی دقیق تر به واکسنهای آنفلوانزای موجود در بازار ایران شما را با طرز عملکرد، زمان و نحوه تزریق، عوارض شایع و نادر، و دوز مورد نیاز گروه های سنی مختلف آشنا خواهیم کرد تا تصمیم گیری بهتری در انتخاب واکسن آنفلوانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی برای خود و عزیزانتان داشته باشید.
واکسن آنفولانزا چیست؟
تزریق واکسن آنفولانزا بهترین راه مقابله با ویروسهای جدید آنفولانزا است. این واکسن به گونهای طراحی شده که هر ساله بر اساس تغییرات ویروس آنفولانزا بهروزرسانی میشود. اما واکسن آنفولانزا چگونه عمل میکند؟ آیا این واکسن میتواند بدن را به طور کامل در برابر ویروس محافظت کند؟ در این بخش به این پرسشها پاسخ خواهیم داد.
چگونگی عملکرد واکسن آنفولانزا در بدن
واکسن آنفولانزا حاوی آنتیژنهای ویروس است. هنگامی که این واکسن به بدن تزریق میشود، سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند که به تولید آنتیبادیهای خاص بپردازد. این آنتیبادیها همانند سربازان کوچکی هستند که برای شناسایی و خنثی کردن ویروسهای واقعی آماده میشوند.
در واقع، واکسن برخلاف تصور برخی افراد، حامل ویروس زنده و فعال نیست؛ بلکه فقط بخشهای غیر فعالی از ویروس آنفولانزا را در خود دارد. به همین دلیل است که این واکسن نمیتواند باعث ایجاد بیماری در بدن شود، اما واکنش ایمنی را فعال کرده و بدن را برای مقابله با ویروس واقعی آماده میکند.
این فرآیند طبیعی را میتوان به یک تمرین نظامی تشبیه کرد. بدین معنا که سربازان (آنتیبادیها) در محیطی کنترلشده و بدون خطر، روشهای مقابله با دشمنان (ویروسهای واقعی) را تمرین میکنند تا در صورت حمله واقعی، بتوانند به نحو احسن از بدن دفاع کنند.
واکسن آنفولانزا به صورت سالانه توصیه میشود، زیرا ویروس آنفولانزا به سرعت تغییر میکند و شکلهای جدیدی از آن به وجود میآیند. بنابراین، واکسنهای قبلی ممکن است به تنهایی موثر نباشند و لازم است که نسخههای جدید و بهروزشده آن استفاده شود تا بدن علیه ویروسهای جدید ایمن شود.
آیا واقعاً واکسن آنفولانزا لازم است؟ بیشتر افراد، به خصوص افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، و کودکان و سالمندان، پاسخ مثبت است. این واکسن از بدن در مقابل جهش های جدید ویروس آنفولانزا محافظت می کند و میزان شیوع بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
انواع واکسن های آنفلوانزا ی موجود در بازار ایران
در بازار ایران سه نوع واکسن آنفولانزای ایرانی (فلوگارد)، واکسن آنفولانزای هلندی (اینفلوواک) و واکسن آنفولانزای فرانسوی (واکسی گریپ تترا) وجود دارند و فقط از نظر مناسب بودن برای تزریق در سنین پایین تفاوت های اندکی با یکدیگر دارند. در این بخش، به بررسی انواع این واکسنها خواهیم پرداخت.
واکسن سه ظرفیتی آنفلوانزا
واکسن سه ظرفیتی آنفولانزا ایمنی در برابر سه نوع ویروس آنفلوانزا را فراهم میکند. این واکسنها اصولاً شامل دو نوع ویروس A (H1N1 و H3N2) و یک ویروس B میباشند. این نوع واکسن به دلیل پوشش محدودتر خود برای افرادی که خطر ابتلا به عفونتهای شدیدتر را دارند، کمتر توصیه میشود. اما همچنان بهعنوان گزینهای مناسب برای بسیاری از مردم به شمار میآید.
واکسن چهار ظرفیتی آنفلوانزا
واکسنهای چهار ظرفیتی با پوشش گستردهتر خود از دو نوع ویروس A و دو نوع ویروس B از تاثیر بیشتری برخوردار هستند. ویژگیهای این واکسنها شامل موارد زیر می شود:
- دوز استاندارد: این واکسن ها برای همه افراد بالای ۶ ماه مناسب هستند.
- تولید شده بدون سلولهای تخممرغ: ایدهآل برای کسانی که به این ماده حساسیت دارند.
- داری تکنولوژی نوترکیب:در این روش، به جای استفاده از ویروس کامل یا غیرفعال شده، یک قسمت خاص از پروتئین ویروس آنفولانزا (معمولاً پروتئین هماگلوتینین یا HA که روی سطح ویروس قرار دارد و سیستم ایمنی را تحریک میکند) به طور مصنوعی در آزمایشگاه ساخته میشود.
- حاوی ادجوانت: برای ایجاد ایمنی بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال توصیه میشود.
شایان ذکر است واکسن آنفولانزا ایرانی، واکسن آنفولانزا هلندی و واکسن آنفولانزا فرانسوی هر سه از نوع چهار ظرفیتی می باشند.
واکسن آنفولانزا هلندی ( Influvac Tetra)
واکسن آنفولانزا هلندی (اینفلو واک) به عنوان یکی از واکسنهای اصلی در ایران شناخته میشود. این واکسن چهار ظرفیتی شما را در برابر دو نوع ویروس A و دو نوع ویروس B محافظت میکند.
واکسن آنفولانزا هلندی برای افراد بالای ۶ ماه توصیه شده است که با استفاده از روش کشت ویروس روی تخممرغ تولید شده است و در دوران بارداری و شیردهی ایمن به شمار میآید.
واکسن آنفولانزا فرانسوی (Vaxigrip Tetra)
واکسن آنفولانزا فرانسوی (واکسی گریپ تترا) از جمله واکسنهای غیرفعال است که از طریق تزریق عضلانی به بدن وارد میشود. این واکسن نیز همانند همتای هلندی خود، برای افراد بالای ۶ ماه توصیه میشود و در دوران بارداری و شیردهی ایمنی دارد. با این حال، کسانی که سابقه آلرژی شدید به پروتئین مرغی و تخممرغ دارند، باید از آن اجتناب کنند.
واکسن آنفولانزا ایرانی (Fluguard)
واکسن فلوگارد، محصول تولید ایران است. این واکسن از نوع نوترکیب است و در تولید آن از مواد نگهدارنده و آنتیبیوتیک استفاده نشده است. این واکسن برای افراد بالای ۱۸ سال مناسب است، اما هنوز تحقیقات جامعتری برای استفاده از آن در زنان باردار و شیرده در حال انجام است. تولید این واکسن گامی مهم در افزایش استقلال کشور در حوزه بهداشت و درمان به شمار میآید.
قیمت واکسن های آنفلوانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی موجود در بازار ایران
قیمتهای واکسن های آنفولانزا ی موجود در بازار ایران بر اساس برند و کشور سازنده متفاوت است. واکسن آنفولانزا فرانسوی (واکسیگریپ تترا) بهطور تقریبی حدود ۳۳۳,۹۳۰ تومان قیمت دارد، در حالی که واکسن آنفولانزا هلندی (اینفلوواک تترا) حدود ۳۹۲,۹۳۰ تومان به فروش میرسد. همچنین، واکسن آنفولانزا ایرانی (فلوگارد) نیز در دسترس است که با قیمت ۲۶۳,۳۴۰۰ تومان به فروش میرسد.
با توجه به تقاضای بالای این واکسنها در فصل آنفولانزا، توصیه میشود که برای خرید و تزریق آنها به موقع اقدام کنید.
زمان و نحوه تزریق واکسن آنفلوانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی
با افزایش حساسیت جامعه به مسائل بهداشتی، آگاهی از زمان و نحوه تزریق واکسن آنفلوانزا اهمیت بیشتری پیدا کرده است. این بخش به شما کمک میکند تا اطلاعات کاملی در مورد زمان مناسب و روشهای تزریق به دست آورید.
زمان مناسب تزریق واکسن آنفولانزا
انتخاب زمان مناسب برای تزریق واکسن آنفلوانزا میتواند تأثیر بسزایی در کارایی آن داشته باشد. ماههای پاییز زمان ایدهآلی برای دریافت واکسن محسوب میشوند. به طور کلی، اواخر شهریور تا اوایل آبان بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفولانزا است. این دوره به بدن فرصت میدهد تا قبل از شروع فصل سرما و اوج گرفتن شیوع ویروس، ایمنی خود را تقویت کند. با این وجود، اگر در این بازه زمانی موفق به تزریق واکسن نشدید، تزریق آن در زمستان نیز همچنان میتواند مفید باشد. این انعطافپذیری به شما اجازه میدهد، بدون نگرانی از تاخیر، هر زمانی که امکان داشتید اقدام به تزریق واکسن آنفولانزا نمایید.
نحوه تزریق واکسن
نحوه تزریق واکسن آنفلوانزا ممکن است بسته به نوع واکسن و شرایط فرد متفاوت باشد. در حال حاضر، واکسنهای آنفلوانزا به دو روش اصلی تزریق میشوند:
- تزریق عضلانی: این روش برای بسیاری از افراد شایع است و معمولاً در عضله بازو (عضله دلتوئید) انجام میشود. مزیت اصلی این روش، سرعت و سادگی انجام آن است که تقریباً در همهجا و توسط متخصصان بهداشتی قابل اجرا است.
- اسپری بینی: گزینه دیگری است که به خصوص برای افرادی که از سوزن میترسند، می تواند جذاب باشد. این روش اغلب برای کودکان و جوانان توصیه میشود. با این حال، افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا زنان باردار باید از استفاده از این روش خودداری کنند. این روش در حال حاضر در ایران انجام نمی شود.
با داشتن اطلاعات صحیح و بهروز درباره زمان و نحوه تزریق واکسن آنفولانزا، میتوانید با خیال راحتتری برای ایمنسازی خود و عزیزانتان اقدام کنید. به یاد داشته باشید، واکسیناسیون نه تنها از شما محافظت میکند، بلکه میتواند به حفظ امنیت جامعه نیز کمک کند.
عوارض واکسن آنفولانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی
مانند همه دارو ها، واکسن های آنفولانزا هم ممکن است برخی عوارض جانبی را به همراه داشته باشند. در این بخش به بررسی عوارض مشترک واکسن های آنفولانزا ی ایرانی، هلندی و فرانسوی میپردازیم تا بتوانید با دید بهتری بتوانید برای سلامت خود و فرزندانتان تصمیمگیری کنید.
عوارض معمول
پس از تزریق انواع واکسن های آنفولانزا ی ایرانی، هلندی و فرانسوی ، بدن شما به طور معمول واکنشهای خفیفی از خود نشان میدهد. این واکنشها معمولاً شامل موارد زیر میشوند:
- درد و قرمزی: در ناحیه تزریق، اغلب افراد ممکن است دردی مشابه درد عضلانی یا قرمزی تجربه کنند که خفیف و موقتی است.
- تورم: این واکنش مشابه به تورم بعد از یک ضربه جزئی است و جای نگرانی ندارد.
- تب خفیف و سردرد: شما ممکن است یک تب خفیف و یا سردرد زود گذری را تجربه کنید.
- احساس خستگی: احساس خستگی و بی حالی از عوارضی است که ممکن است بعد از تزریق واکسن آنفولانزا با آن مواجه شوید.
این واکنشها طبیعی هستند و نشاندهنده این است که بدن شما در حال ایجاد ایمنی و پاسخ به واکسن است. در اکثر افراد، این واکنشها بعد از یک یا دو روز بهبود مییابند.
عوارض نادر و اقدامات احتیاطی
اگرچه عوارض شدید ناشی از واکسن آنفولانزا نادرند، اما آگاهی از آنها مهم است. این عوارض شامل:
- واکنشهای آلرژیک شدید: در بعضی موارد نادر، ممکن است واکنشهایی شبیه به کهیر، تورم در ناحیه صورت یا مشکلات تنفسی بوجود آیند. در صورت مشاهده این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- سندرم گیلن باره: این سندرم که به ندرت اتفاق میافتد، میتواند باعث ضعف یا فلج موقت بدن شود. ارتباط آن با واکسن ها هنوز به طور کامل اثبات نشده است.
برای اجتناب از چنین عوارضی، اگر شما یا عزیزانتان سابقه واکنش شدید به واکسنها دارید یا در حال حاضر بیماریهای خاصی دارید که ممکن است با واکسن تداخل کند، حتما قبل از تزریق واکسن آنفولانزا با پزشک مشورت است.
تزریق واکسن آنفلوانزا برای چه کسانی ضروری است
در اینکه واکسن آنفولانزا ایمنی بدن ما را در مقابل انواع ویروس های آنفولانزا تقویت می کند شکی نیست. اما چه کسانی باید در اولویت دریافت این واکسن باشند؟ در این بخش، افرادی که دریافت واکسن آنفلوانزا برایشان ضروری است را معرفی میکنیم و دلایل این ضرورت را شرح میدهیم.
گروه های پر خطر
چرا برخی افراد بیش از دیگران به واکسن آنفلوانزا نیاز دارند؟ برخی از افراد به دلیل شرایط خاص پزشکی یا سن بالاتر بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفلوانزا و عوارض حاصل از آن قرار دارند. این گروهها شامل:
- افراد مسن بالای ۶۵ سال: عملکرد سیستم ایمنی در این سن کاهش می یابد و این گروه از افراد را در معرض خطر بیشتری قرار میدهد.
- افرادی با بیماریهای مزمن: عوارض آنفلوانزا برای برخی بیماری ها مانند دیابت، بیماریهای قلبی، ریوی و کلیوی میتواند بسیار خطرناک باشد.
- افراد دارای نقص ایمنی: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، چه به دلیل بیماریهای خودایمنی و چه به دلیل مصرف داروهای سرکوب کننده، باید با مشورت پزشک، خود را در برابر این بیماری ایمن کنند .
- کودکان بین ۶ ماه تا ۵ سال: این کودکان بیشتر در معرض عفونتها قرار دارند و تزریق واکسن آنفولانزا میتواند آنها را در ابتلا به بیماری آنفولانزا ایمن سازد.
این گروهها به دلیل وضعیت حساس جسمانی خود نیاز بیشتری به محافظت دارند و واکسن آنفلوانزا میتواند سپری مطمئن برای این افراد باشد.
زنان باردار و شیرده
آیا تزریق واکسن آنفلوانزا برای زنان باردار لازم است؟ بله، و دلایل بسیاری برای این توصیه وجود دارد. برای زنان باردار، واکسن آنفلوانزا نه تنها ایمنی خودشان را تضمین میکند، بلکه به نوزاد نیز تا مدتی پس از تولد ایمنی بخشیده و او را محافظت میکند.
- در امان ماندن از عوارض شدید: بارداری میتواند باعث ضعف سیستم ایمنی زنان باردار شود و آنها را در برابر عوارض جدیتر آنفلوانزا آسیبپذیرتر کند.
- انتقال ایمنی به نوزاد: آنتیبادیهای تولید شده پس از تزریق واکسن از طریق جفت و سپس از طریق شیر به نوزاد منتقل میشوند.
- امنیت واکسن در دوران بارداری و شیردهی: واکسنهای غیر فعال مانند واکسن آنفلوانزای فرانسوی برای این گروه توصیه میشود. این واکسن ها هم برای مادر و هم برای نوزاد بیخطر هستند.
زنان باردار و شیرده در مرحله حساسی از زندگی خود قرار دارند که نیاز به مراقبت ویژهای دارند. استفاده از واکسن آنفلوانزا میتواند به سلامت بیشتر آنها و نوزادشان کمک کند.
برنامه تزریق واکسن آنفولانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی برای کودکان و بزرگسالان
کودکان و بزرگسالان در ایران باید برنامه مشخصی برای تزریق واکسن خود داشته باشند. با این برنامه میتوان اثربخشی واکسن را تضمین کرد. اما چگونه میتوانید برای تزریق واکسن برنامهریزی کنید؟ بیایید با نگاهی دقیقتر این موضوع را بررسی کنیم.
برنامه تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان
واکسن آنفولانزا در کودکان از سن ۶ ماهگی به بالا توصیه میشود. اما چه تعداد دوز برای هر کودک کافی است؟
- کودکان ۶ ماه تا ۹ سال: کودکانی که برای اولین بار واکسن آنفلوانزا دریافت میکنند یا سابقه دریافت واکسن آنفلوانزا در سالهای گذشته را ندارند، به دو دوز واکسن نیاز دارند. این دو دوز با فاصله حداقل ۴ هفته از یکدیگر تزریق میشوند.
- کودکان ۹ سال و بالاتر: این گروه سنی به یک دوز واکسن در هر سال نیاز دارند. این دوز باید قبل از شروع فصل آنفولانزا باشد. و بهتر است تزریق واکسن آنفولانزا در فاصله زمانی اواخر شهریور تا اوایل آبان انجام شود.
در نظر داشته باشید که واکسن برای کودکان بهتر است تحت نظارت پزشک و در مراکز بهداشت و یا مطب های خصوصی اطفال تزریق شود.
برنامه تزریق برای بزرگسالان
بزرگسالان نیز باید هر سال واکسن آنفولانزای خود را دریافت کنند. این واکسن برای همه افراد بالای ۱۸ سال توصیه شده است. همچنین، بهتر است قبل از فصل شیوع آنفولانزا، واکسیناسیون انجام شده باشد.
- بزرگسالان زیر ۶۵ سال: این گروه به یک دوز استاندارد از واکسن نیاز دارند که میتواند به صورت تزریقی در عضله بازو انجام شود.
- افراد ۶۵ سال و بالاتر: برای این گروه واکسنهای دارای دوز بالا یا ادجوانت توصیه میشود که حفاظت بیشتری را فراهم میکند.
واکسن باید در زمان مناسب و با مشاوره پزشک تزریق شود تا بهترین اثر را داشته باشد.
نتیجهگیری
با توجه به انواع مختلف واکسنهای آنفلوانزا در ایران، از جمله واکسن آنفولانزا ایرانی، هلندی و فرانسوی، انتخاب صحیح میتواند بهترین محافظت را برای شما و عزیزانتان فراهم کند. واکسن آنفلوانزا نه تنها در کاهش گسترش بیماری موثر است، بلکه برای افرادی که در گروههای پرخطر هستند، میتواند نجاتدهنده باشد. برخی ممکن است به دلیل کمبود اطلاعات از واکسن صرفنظر کنند، اما درک اهمیت آن میتواند تاثیرات این تصمیم را به طور قابل توجهی تغییر دهد.
نوشته شده توسط: دکتر فرناز محامدی متخصص اطفال
دیدگاه ها (0)