سرفه در کودکان: خشک، خلط دار + بهترین شربت های سرفه

سرفه در کودکان نه تنها می‌تواند برای والدین نگران‌کننده باشد، بلکه برای خود کودک هم مشکلاتی ایجاد می‌کند. سرفه، خواب و آسایش کودک را مختل می‌کند و اگر به موقع درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری بینجامد. شربت‌های ضدسرفه، داروهای خلط‌آور و آنتی‌بیوتیک‌ها برخی از داروهای موجود برای کمک به کاهش این سرفه در کودکان هستند.

داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا حتی داروهای ضد آسم نیز ممکن است در برخی موارد لازم باشند. با این حال، اگر سرفه کودک با علائمی همچون تب بالا، مشکلات تنفسی یا سرفه‌های مداوم همراه باشد، مراجعه به پزشک متخصص اطفال ضروری است. در این مقاله، به منظور آشنایی شما عزیزان، به معرفی بهترین درمان های سرفه و شربت های سرفه معمولی و گیاهی موجود در ایران برای درمان سرفه در کودکان خواهیم پرداخت.

علل سرفه در کودکان

سرفه در کودکان می‌تواند آزاردهنده و نگران‌کننده باشد. این مشکل می‌تواند ناشی از یک یا چند عامل مختلف باشد. شناخت این عوامل به شما کمک می کند بهترین درمان را برای سرفه خشک و بعضا خلط‌دار کودک خود پیدا کنید. بیایید نگاهی به برخی از شایع‌ترین علل سرفه در کودکان بیندازیم:

عفونت‌های ویروسی

عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا معمولاً به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل سرفه در کودکان شناخته می‌شوند. ویروس این بیماری ها می‌توانند باعث التهاب در مجاری تنفسی شوند و در نتیجه سرفه ایجاد کنند. تب، آبریزش بینی و خستگی از جمله علائمی هستند که ممکن است همراه با سرفه بروز کنند.

آلرژی‌ها

آلرژی‌ها نیز یکی دیگر از عوامل سرفه در کودکان به شمار می‌روند. حساسیت به گرده گل، گرد و غبار و آلودگی هوا می‌تواند منجر به سرفه‌های مکرر یا خارش گلو شود. اگر کودکتان در فصول خاصی سرفه می‌کند یا علائم مشابهی را تجربه می‌کند، احتمال وجود آلرژی مطرح است.

آسم و مشکلات تنفسی

آسم می‌تواند عاملی جدی در سرفه‌های شبانه کودکان باشد. سرفه‌هایی که به طور خاص در شب یا اول صبح به وجود می‌آیند ممکن است نشانه‌ای از مشکلات تنفسی کودکان باشند. اگر این سرفه‌ها با خس خس سینه همراه باشند، احتمالاً به بیماری آسم ارتباط دارند. در چنین مواردی بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

رفلاکس معده

رفلاکس معده می‌تواند باعث سرفه‌های مزمن شود. زمانی که اسید معده به مری برمی‌گردد، می‌تواند تحریک ایجاد کند و به سرفه منجر شود. کودکانی که در هنگام خواب سرفه می‌کنند، احتمالا از این مشکل رنج می برند.

عفونت‌های باکتریایی

عفونت‌های باکتریایی مانند ذات‌الریه و برونشیت می‌توانند مشکلات جدی را برای فرزند شما ایجاد کنند. این عفونت‌ها معمولاً به سرفه‌های شدید و مداوم منجر می‌شوند. در صورتی که سرفه کودک شما بیش از چند روز ادامه پیدا کند و با تب یا مشکلات تنفسی همراه باشد، حتماً به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

با توجه به موارد ذکر شده، ممکن است اکنون برای شما این سؤال پیش آمده باشد که بهترین روش درمان سرفه در کودکان چیست؟ یا اینکه کدام داروها در ایران برای درمان سرفه کودکان موثرتر هستند؟ در ادامه به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

انواع سرفه در کودکان

در این بخش به بررسی انواع سرفه در کودکان می‌پردازیم. باید توجه داشت که تشخیص نوع سرفه به شما کمک می‌کند برای درمان مناسب‌تر اقدام کنید. هر نوع سرفه ویژگی‌ها و درمان‌های خاص خود را دارد.

سرفه خشک

این نوع سرفه بدون تولید خلط ایجاد می‌شود و معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی، آلرژی یا آسم است. سرفه خشک می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و کودک را دچار ناراحتی کند. در ادامه چند نکته درباره سرفه خشک بیان می‌شود:

• علل شایع: آلرژی ها، عفونت‌های ویروسی، محیط خشک.
• علائم همراه: بروز خستگی، اختلال خواب و بعضی موارد اختلال در شنوایی
• درمان: شربت‌های ضد سرفه، مصرف مایعات کافی و استفاده از بخور.

آیا می دانستید سرفه های خشک به راحتی می‌توانند به سرفه خلط‌دار تبدیل شوند؟ همین جاست که درمان به موقع اهمیت پیدا می‌کند.

سرفه خلط‌دار

سرفه خلط‌دار عموماً با تولید بلغم همراه است و در بیشتر موارد با عفونت‌های ریوی مانند ذات‌الریه ارتباط دارد. این نوع سرفه نشان‌دهنده وجود عفونت در مجاری تنفسی کودک است.

• علل شایع: عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی
• علائم همراه: شنیده شدن صدای خلط‌ هنگام سرفه، دشواری تنفس، احساس فشار در قفسه سینه.
• درمان: داروهای خلط‌آور، آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت نیاز و نوشیدن مایعات کافی.

سرفه پارس‌مانند

این سرفه عموماً به دلیل عفونت ویروسی به‌خصوص در کودکان زیر ۵ سال رخ می‌دهد. باید توجه داشت که سرفه پارس‌مانند ممکن است نشانه‌ کروپ یا خروسک در کودکان باشد. این نوع سرفه معمولاً در شب بدتر می‌شود.

• علل شایع: التهاب در حنجره و نای
• علائم همراه: صدای سرفه شبیه پارس کردن حیوانات، شدت گرفتن در شب.
• درمان: افزایش رطوبت در هوا، آرام کردن کودک، مراجعه به پزشک متخصص اطفال در صورت شدت سرفه.

این نوع سرفه ها معمولا به مداخله سریع پزشکی نیاز دارند.

سرفه شبانه

این نوع سرفه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجادشود و آرامش خواب کودک را به هم بزند.

• علل شایع: آسم، آلرژی، تغییر دما، رفلاکس یا ترشحات پشت حلق
• علائم همراه: سرفه های شبانه، اختلال خواب
• درمان: مدیریت وضعیت خواب، داروهای آنتی‌هیستامین و سایر داروها طبق توصیه پزشک.

تشخیص درست نوع سرفه کودکان به شما این امکان را می‌دهد که بهترین درمان سرفه را برای فرزندتان انتخاب کنید. فراموش نکنید که دو موارد شدید سرفه کوک و یا همراه بودن سرفه با علائم دیگر حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

درمان‌های خانگی برای سرفه در کودکان

درمان‌های خانگی برای سرفه کودکان در بسیاری از مواقع مؤثر واقع می‌شوند و می‌توانند جایگزین مناسبی برای داروهای شیمیایی با عوارض جانبی کمتر باشند. در ادامه به بررسی چند درمان خانگی موثر برای سرفه در کودکان، خواهیم پرداخت.

افزایش رطوبت هوا: استفاده از دستگاه بخور

یکی از ساده‌ترین و موثرترین راه‌ها برای کاهش سرفه، افزایش رطوبت هوای اتاق است. هوای خشک می‌تواند مجاری تنفسی را تحریک و سرفه را تشدید کند. استفاده از دستگاه بخور در اتاق کودک می‌تواند دما و رطوبت هوا را تنظیم کند و به راحتی تنفس کودک کمک کند.

عسل: برای کودکان بالای یک سال

عسل یک درمان محبوب خانگی است که می‌تواند به تسکین گلو و کاهش سرفه کمک کند. برای کودکان بالای یک سال، عسل گزینه‌ای عالی برای درمان سرفه خشک به شمار می‌آید. می‌توانید یک قاشق غذاخوری عسل به کودک بدهید و یا آن را در آب گرم یا چای داغ حل کنید. خواص ضد میکروبی عسل به کاهش التهاب و بهبود سرفه های کودک کمک می‌کند.

نوشیدنی‌های گرم: آب ولرم و دمنوش‌های ملایم

نوشیدن مایعات گرم به بهبود سرفه‌های خشک و خلط دار کمک می‌کند. یکی از بهترین گزینه‌ها آب ولرم است که به نرم شدن گلو و کاهش درد کمک می‌کند. همچنین دمنوش‌های ملایم مثل چای زنجبیل یا چای نعناع نیز به تقویت سیستم ایمنی بدن و تسکین سرفه کمک می‌کند.

استراحت: برای تقویت سیستم ایمنی

داشتن استراحت کافی یکی از عوامل مهم در بهبود سلامت کودک به شمار می‌رود. استراحت به بدن امکان می‌دهد تا خود را ترمیم کرده و سیستم ایمنی را تقویت کند. در هنگام استراحت، بدن کودک به شکل بهتری به بیماری‌ها پاسخ می‌دهد و روند بهبودی سریع تر طی می شود.

غرغره آب نمک: برای کودکان بزرگتر

برای کودکان بزرگ‌تر، غرغره آب نمک بسیار موثر است. این روش به کاهش التهاب و تسکین گلو کمک می‌کند. کافی است که یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و از کودک بخواهید که آن را برای چند ثانیه در دهان خود بچرخاند. این روش ساده و خانگی نتایج شگفت‌انگیزی دارد!

بالا بردن سر در خواب: برای کاهش سرفه‌های ناشی از رفلاکس یا ترشحات

بالا نگه‌داشتن سر کودک هنگام خواب می‌تواند به کاهش سرفه‌های ناشی از رفلاکس یا ترشحات بینی کمک کند. با استفاده از یک بالش اضافی، می‌توانید ارتفاع سر کودک را افزایش دهید. به این ترتیب، احتمال ورود ترشحات به گلو کمتر می‌شود و کودک خواب راحت‌تری خواهد داشت.

این درمان‌های خانگی نقش بسزایی در کاهش سرفه کودکان دارند و خانواده‌ها با استفاده از آن‌ها می‌توانند تا حد زیادی به بهبود سرفه کودکان کمک کنند.

درمان‌های دارویی برای سرفه در کودکان

برای کاهش سرفه، می‌توان از انواع داروها استفاده کرد. در این بخش، به بررسی درمان‌های دارویی سرفه در کودکان می‌پردازیم. این داروها به شکل شربت‌های مختلف، شربت های خلط‌آور، و حتی شربت های گیاهی در دسترس می باشند.

شربت‌های سرفه برای سرفه خشک در کودکان

سرفه خشک ممکن است ناراحت کننده و اذیت کننده باشد. استفاده از شربت‌های مخصوص سرفه می‌تواند در تسکین این نوع سرفه‌ها موثر باشد. برخی از بهترین گزینه‌ها عبارتند از:

• شربت دیفن‌هیدرامین: این شربت برای کاهش سرفه‌های خشک و آلرژیک موثر است.
• برندهای موجود در ایران: دیفن‌هیدرامین ایران‌دارو، دیفن‌هیدرامین روزدارو
• شربت دکسترومتورفان: این دارو نیز به کاهش سرفه‌های خشک و غیرخلط‌دار کمک می‌کند.
• برندهای موجود در ایران: توسکاف، دکسترومتورفان پارس‌دارو
• شربت گایافنزین (Guaifenesin): این شربت یک داروی خلط‌آور است و بعضی مواقع در فرمولاسیون شربت‌های سرفه خشک به کار می‌رود.
• برندهای موجود در ایران: شربت گایافنزین حکیم، اکسپکتورانت البرز

شربت‌های سرفه مناسب برای سرفه های خلط‌ دار در کودکان

اگر سرفه‌ کودک با خلط همراه است، می‌توانید از داروهای مختلفی برای بهبود این وضعیت استفاده کنید.

• شربت برم‌هگزین (Bromhexine): این دارو کمک می‌کند تا خلط روان و یا حتی تخلیه شود.
• برندهای موجود در ایران: برم‌هگزین ایران‌دارو، برم‌هگزین تهران‌شیمی
• شربت اکسپکتورانت: ترکیبی از گایافنزین و برم‌هگزین که به رقیق‌سازی و تخلیه خلط کمک می‌کند.
• برندهای موجود در ایران: اکسپکتورانت البرز دارو، اکسپکتورانت سرفه کودکان رها

شربت های گیاهی برای سرفه در کودکان

بسیاری از والدین به دنبال گزینه‌های طبیعی برای درمان سرفه هستند. در زیر به بررسی چند شربت گیاهی موثر می‌پردازیم:

• شربت پلیوم (Peliom):پلیوم، یک شربت سرفه گیاهی است که برای تسریع بهبود سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود. این شربت علائم رایج سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی فوقانی را کاهش می‌دهد. پلیوم با خواص تقویت کننده سیستم ایمنی و ضد ویروسی، به کاهش التهاب گلو و بهبود سرفه‌های مکرر کمک می‌کند. همچنین در کاهش احتقان و آبریزش بینی موثر است. این شربت برای کودکان بالای دو سال و بزرگسالان مناسب است. پلیوم حاوی عصاره ریشه پلارگونیوم سیدوئیدز با طعم خوشایند توت فرنگی است.

• شربت پلیوم پلاس (Peliom Plus): شربت پلیوم پلاس یک شربت سرفه گیاهی است که ترکیبی از عصاره ریشه پلارگونیوم سیدوئیدز و برگ پیچک (هدرا هلیکس) در آن وجود دارد. این شربت به شکل موثری علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا را بهبود می‌دهد. خاصیت ضد عفونی‌کننده آن به رفع عفونت‌های دستگاه تنفسی کمک می‌کند و در درمان التهاب حاد و برونشیت نقش مؤثری دارد. پلیوم پلاس با تقویت سیستم ایمنی به محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند. خاصیت خلط‌آوری، ضد احتقان و ضد اسپاسم آن برای راحتی بیشتر طراحی شده و حتی کودکان بالای ۲ سال هم می‌توانند از آن استفاده کنند. طعم خوشایند توت فرنگی، تجربه‌ای خوشایند را هنگام استفاده از این شربت فراهم می‌آورد.

• شربت پدیابست کاف (Pediabest Cough): شربت پدیابست کاف یک شربت سرفه گیاهی است که حاوی عسل، عصاره گیاه عشقه، ویتامین سی و زینک است، و به کاهش سرفه و خلط کمک می‌کند، و سوزش گلو را تسکین می‌دهد. این شربت دارای خواص ضد میکروبی بوده و به تقویت سیستم ایمنی بدن کودک کمک می‌کند. این محصول برای کودکان بالای ۳ سال مناسب است و با طعم لیمو عرضه می‌شود. همچنین، بدون الکل و گلوتن تهیه شده و به همراه قاشق مدرج برای سهولت در مصرف ارائه می‌گردد.

• شربت پروسپان (Prospan): پروسپان یک شربت سرفه گیاهی است که از عصاره برگ گیاه عشقه، برگ پیچک (هدرا هلیکس) تهیه شده است. این محصول دارای خواص خلط‌آور و ضد سرفه می‌باشد و می‌تواند به تسکین مشکلات التهابی مزمن برونش‌ها کمک کند. خواص آنتی‌باکتریال و ضد ویروسی پروسپان از وجود ساپونین‌ها در این گیاهان نشأت می‌گیرد. شربت پروسپان در درمان التهاب حاد مجاری تنفسی که با سرفه همراه است، مؤثر است. این شربت به کاهش علائم برونشیت مانند تولید خلط بیش از حد، تنگی نفس و سرفه کمک می‌کند. پروسپان بدون گلوتن، شکر، الکل و مواد نگهدارنده است و برای استفاده کودکان بالای ۲ سال و بزرگسالان مناسب است.

• شربت تیمیان (Thyme Syrup): شربت تیمیان یک شربت سرفه گیاهی است که به دلیل داشتن عصاره‌های آویشن، مرزه، اکالیپتوس و رازیانه، خاصیت خلط‌آوری دارد. این شربت در درمان سرفه و برونشیت بسیار موثر است. تیمیان به خاطر ویژگی‌های ضدویروسی، ضد قارچی و ضدباکتریایی‌اش شناخته شده و می‌تواند به تسریع بهبود سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت‌های تنفسی کمک کند. مصرف آن برای کودکان بالای ۲ سال و بزرگسالان مجاز است. شربت سینه تیمیان همچنین اثرات ضد احتقان و ضد گرفتگی بینی دارد و به عنوان یک ضد التهاب و ضد عفونی‌کننده در موارد التهاب دستگاه تنفسی فوقانی عمل می‌کند.

شربت پلارژین کیدز ( Pelargin Kids): شربت پلارژین یک شربت سرفه گیاهی است که به کاهش علائم سرماخوردگی و سرفه کمک می‌کند. این شربت با داشتن عصاره ریشه پلارگونیوم، در کاهش شدت علائمی مثل گلودرد، آبریزش و گرفتگی بینی موثر است. پلارژین همچنین به کوتاه‌تر شدن مدت بیماری و سرعت بخشیدن به روند بهبودی کمک می‌کند. این شربت برای کودکان بالای ۶ سال و بزرگسالان قابل استفاده بوده و بدون ایجاد خواب‌آلودگی، بدون شکر، الکل و رنگ‌دهنده عرضه می‌شود و دارای طعم خوشایند و جذبی سریع است.

استفاده از داروهای فوق می‌تواند به کاهش علائم سرفه در کودکان کمک کند. هر دارویی ویژگی‌های خاص خود را دارد و بسته به نوع سرفه و شرایط کودک، با صلاحدید پزشک متخصص اطفال تجویز می شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

سرفه در کودکان معمولاً مشکلی بی‌خطر است، اما گاهی ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشد. در این قسمت، مواردی که والدین باید به آنها توجه کنند تا در صورت لزوم به پزشک مراجعه نمایند را بررسی می‌کنیم.

علائم هشدار دهنده سرفه در کودکان

اگر فرزند شما علائم خاصی دارد، ممکن است نیاز به معاینه فوری توسط پزشک داشته باشد. این نشانه‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

• مشکل در تنفس: اگر کودک شما دچار تنگی نفس یا خس‌خس سینه شده است، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• تب بالا: دمای بدن بالای ۳۸.۵ درجه سانتیگراد می‌تواند از علائم عفونت باشد.
• سرفه بیش از یک هفته: سرفه طول کشیده، باید توسط پزشک متخصص اطفال بررسی شود.
• سرفه همراه با خون: مشاهده خون هنگام سرفه کردن علامتی جدی است که نیاز به بررسی فوری دارد. این علامت ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند عفونت‌های ریوی مرتبط باشد. اگر فرزندتان با چنین مشکلی مواجه شد، فورا به پزشک مراجعه کنید.
• سرفه‌های مکرر و طولانی: اگر کودک شما به‌طور مداوم و طولانی‌مدت سرفه می‌کند، حتماً نیاز به بررسی‌های بیشتری توسط پزشک دارد. این سرفه‌ها ممکن است به دلیل آلرژی، آسم یا عفونت‌های مزمن باشد که باید درمان شوند.

پزشکان پیشنهاد می‌کنند که در این مواقع به نشانه‌ها دقت کنید و در صورت مشاهده هر یک از موارد بالا به موقع اقدام کنید.

پیشگیری از سرفه در کودکان

آیا می‌دانید که با رعایت چند نکته ساده می‌توان از سرفه در کودکان جلوگیری کرد؟ پیشگیری از سرفه بیشتر به عادت‌های روزمره و محیط زندگی مربوط می‌شود. بیایید با هم نگاهی به روش‌های مؤثر برای جلوگیری از سرفه در کودکان بیندازیم.

واکسیناسیون

واکسن‌هایی نظیر آنفولانزا و سیاه سرفه از مهم‌ترین ابزارهای پیشگیری از سرفه در کودکان هستند. این واکسن‌ها باعث می‌شوند بدن کودک در برابر ویروس‌ها و باکتری‌های مسبب سرفه حفاظت شود. به همین دلیل، مراجعه به پزشک متخصص اطفال برای دریافت این واکسن‌ها ضروری است.

شستن دست‌ها

شستن مکرر دست‌ها یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای کاهش انتشار ویروس‌ها و باکتری‌ها است. دستان کودکان معمولاً به بسیاری از سطوح آلوده تماس پیدا می‌کنند. با یادآوری اهمیت شستن دست‌ها قبل از غذا و بعد از بازی کردن می‌توانید از شیوع ویروس‌های سرماخوردگی جلوگیری کنید.

دوری از آلرژن‌ها

آلرژن‌ها می‌توانند یکی از عوامل اصلی سرفه در کودکان باشند. گرده گل ها، گرد و غبار و موی حیوانات می‌توانند تأثیرات جدی بر روی دستگاه تنفسی کودک بگذارند. به همین دلیل فرزندتان را از مکان‌هایی که ممکن است آلرژن‌های مختلف داشته باشند، دور کنید.

هوای پاک

دود سیگار و آلودگی هوا می‌توانند به طور قابل توجهی بر سلامت کودکان تاثیر بگذارند و احتمال سرفه را افزایش دهند. همیشه مطمئن شوید خانه شما از هوای پاک برخوردار است.

نتیجه‌گیری

درمان سرفه در کودکان نیازمند توجه ویژه ای است. اولین قدم، شناسایی علت سرفه است. شربت‌های ضدسرفه، خلط‌آور، آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند در درمان سرفه در کودکان بسیار مفید واقع شوند. همیشه ترکیب درمان‌های خانگی با داروها و مشورت با پزشک متخصص اطفال از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان سرفه‌های طول کشیده یا شدید نیاز به بررسی بیشتری دارند و بهتر است این کار را به پزشک متخصص بسپارید.

نوشته شده توسط: دکتر فرناز محامدی متخصص اطفال