سینوزیت در کودکان و روش های درمانی آن

سینوزیت چیست؟

سینوزیت در کودکان یک عفونت رایج است که سبب التهاب سینوس ها می‌شود. عفونت سینوس ها در نوزادان امری ممکن، اما بسیار نادر است و عموما به دلیل عدم شکل گرفتن کامل سینوس در نوزادان، رخ می دهد. کودک شما ممکن است به خاطر دلایل زیر مبتلا به سینوزیت شود:

• سرماخوردگی 
• آلرژی های تنفسی مانند تب یونجه
• سینوزیت همچنین می تواند توسط ویروس یا باکتری ایجاد شود. برخی از کودکان دچار عفونت های مکرر سینوسی می شوند.

چگونه متوجه عفونت سینوزیت در کودکان شویم؟

در صورت وجود هر کدام از علایم زیر و یا ترکیبی از آن ها در کودک، احتمال ابتلا به سینوزیت بالا خواهد بود:

• گرفتگی بینی که ده روز یا بیشتر ادامه داشته باشد
• ترشحات غلیظ بینی به رنگ زرد یا سبز
• سرفه در طول روز که در شب ها بدتر شود
• تورم در اطراف بینی و چشم ها که تقریباً شبیه به کبودی باشد
• درد در فک، بینی یا پشت پیشانی
• تب مداوم با درجه پایین
• سطح پایین انرژی
• سردرد

در صورتی که کودک شما یکی ازعلائم فوق الذکر یا علائم مشکوک دیگری که دال بر عفونت سینوزیتی هستند را دارا باشد، بهتر است با پزشک وی تماس بگیرید.

چگونه سرماخوردگی یا آلرژی ساده به سینوزیت تبدیل می‌شود؟

با یک مطالعه مختصر در زمینه آناتومی انسان، متوجه خواهید شد که چگونه یک عفونت سینوزیتی آغاز می شود. سینوس ها حفره هایی پر از هوا در بالا و پایین چشم ها و در دو طرف بینی انسان هستند. هنگام ابتلا به سرماخوردگی یا آلرژی،  معمولا دیواره نازک سینوس ها متورم می شود. گاهی اوقات تورم تا حدی بالا می رود که مجاری بین سینوس ها و بینی را مسدود می کند و این زمانی است که مشکلات آغاز می شوند. در چنین شرایطی مخاط در سینوس ها گیر می کند و محیط گرم، مرطوب و تاریک سینوس ها به محل مناسبی برای پرورش ویروس ها و باکتری ها تبدیل می شوند.

درمان سینوزیت در کودکان

درمان سینوزیت کودکان به شرایط به وجود آورنده اش بستگی دارد. همچنین این نکته که این عفونت برای بار اول رخ داده است و یا اینکه یک مشکل دوره ای و مکرر است، نیز می تواند در درمان سینوزیت تاثیر بگذارد. پزشک کودک شما نوع عفونت را تشخیص می دهد و بر این اساس، بهترین شیوه درمانی را معرفی می کند.

برخی از انواع روش های درمانی سینوزیت در کودکان بر اساس نوع منشا سینوزیت عبارتند از:

• عفونت ویروسی : اگر یک ویروس سبب ایجاد سینوزیت کودک شما شده باشد، وی نیازی به درمان ندارد. ویروس بدون هیچ درمانی از بین می‌رود. اگرچه، روش های درمانی ای وجود دارند که می توانند در خلال بیماری به آرامش کودک و احساس راحتی بیشتر وی کمک کنند. به عنوان مثال:
• مسکن ها : دوز مناسب استامینوفن یا ایبوپروفن می تواند به تسکین هر دردی کمک کند. قبل از دادن این مسکن ها به کودک زیر ۲ سال با پزشک خود مشورت کنید.
• کمپرس : کمپرس گرم بر روی پل بینی و گونه ها می تواند به کاهش درد و ناراحتی در این ناحیه کمک کند.  
• اسپری بینی : یک اسپری بینی یا قطره سالین (آب نمک) می تواند به درمان گرفتگی بینی کمک کند. شما می توانید این اسپری را از داروخانه خریداری کرده و یا خودتان آن را در خانه تهیه کنید.
• هیچ گاه بدون مشورت با پزشک و یا تهیه نسخه، به کودکان خود داروهای سرماخوردگی ندهید. این داروها به درمان سینوزیت کمک نمی کنند و ممکن است حتی اثرات منفی در درمان وی داشته باشند.
• عفونت باکتریایی : اگر پزشک کودک شما تشخیص دهد که سینوزیت کودک شما منشا باکتریایی دارد، ممکن است برای ده الی ۲۱ روز، مصرف آنتی بیوتیک را تجویز کند. اگر در این مدت علایم بیماری از بین نرود و یا پس از یک دوره کوتاه بهبودی، دوباره عود کنند، پزشک ممکن است آزمایش یک آنتی بیوتیک متفاوت را پیشنهاد کند. در نهایت پزشک می تواند آنتی بیوتیک مناسب برای منشا عفونت را پیدا کند.
• درمان عفونت های سینوزیتی دوره ای : عفونت های سینوزیت در کودکان ممکن است مانند عفونت گوش در برخی از افراد دائمی شوند که در این شرایط، درمان آن نیز سخت خواهد بود. دکتر ممکن است عکس برداری با اشعه ایکس را تجویز کند تا میزان عفونت دوره ای سینوس ها را ارزیابی کند.

اگر کودک شما از سینوزیت مزمن رنج می برد ، ممکن است یکی از موارد زیر دلیل اصلی آن باشد:

• یک بیماری پزشکی زمینه ای مانند حساسیت های تشخیص داده نشده و درمان نشده.
• یک مشکل آناتومی در بینی که مانع از تخلیه کامل ترشحات بینی می شود، مانند انحراف تیغه بینی.
• آلودگی مزمن آدنوئیدهای (بافت لنفاوی پشت بینی) که می تواند سبب انتقال باکتری به داخل سینوس ها شود.

برای درمان این عارضه بهتر است به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. پزشک تصویر برداری با اشعه ایکس یا سیتی اسکن را برای بررسی سینوزیت ها و آدنوئیدها (لوزه سوم) تجویز خواهد کرد. پس از بررسی ها توسط پزشک، گزینه های درمانی مختلفی ممکن است پیشنهاد شود، از جمله:

• شستشوی سینوس ها (شستشوی سینوس ها با محلول نمکی تحت بیهوشی عمومی).
• حذف آدنوئیدها (که بعضی اوقات همزمان با شستشوی سینوس ها انجام می شود).
• جراحی آندوسکوپی سینوس (یک روش تهاجمی که باعث بهبود ساختار مجرای تخلیه سینوس ها می شود و احتمال مسدود شدن آن ها را کاهش می دهد).

چگونه از سینوزیت در کودکان جلوگیری کنیم؟

از آنجایی که سینوزیت در کودکان معمولا عفونت نوع دوم است، شما می توانید با درمان آلرژی های مختلف و سرماخوردگی کودکتان، از بروز آن جلوگیری کنید.

• به هنگام سرماخوردگی کودک خود، فضای خانه را مرطوب نگه دارید. رطوبت به نازک ماندن پوشش داخلی سینوس ها و ترشحات کمک خواهد کرد. یک دستگاه بخور می تواند در این راستا به شما کمک کند. به منظور جلوگیری از رشد کپک، مرتبا دستگاه را تمیز کنید.  
• کودک را هیدراته نگه دارید. مصرف مقدار کافی آب می تواند به بهبود سینوزیت در کودکان بسیار کمک کند.
• اگر مشکوک به حساسیت هستید، با پزشک کودکتان صحبت کنید. او ممکن است بتواند گزینه های درمانی محیطی و دارویی مناسب را توصیه کند. درمان و پیشگیری طولانی مدت از آلرژی می تواند کمک زیادی به جلوگیری از بروز عفونت های سینوسی در آینده کند.
• خانه‌ی خود را از آلرژی‌های شناخته شده مانند دود سیگار، موی حیوانات و گرد و خاک پاک نگه دارید. این مواد می‌تواند کانال بینی را تحت تاثیر قرار دهند و  به بروز سینوزیت در کودکان کمک کند.
• اگر کودک شما به سینوزیت دچار شد، نگران نشوید و بدانید که این عارضه بسیار رایج است. در هر سال، بیش از ۳۷ میلیون نفر در جهان دچار عفونت سینوزیت می شوند و روش های درمانی و پیشگیرانه زیادی برای این عارضه وجود دارند.  

آیا سینوزیت کودکان مسری است؟

نه، سینوزیت مسری نیست. با این حال، سرماخوردگی و آنفولانزا که مقدم بر عفونت های سینوسی می باشند، مسری هستند. بنابراین خانواده خود را وادار کنید که برای جلوگیری از گسترش سرماخوردگی، دستان خود را مرتب بشویند. همچنین، اطمینان حاصل کنید که کودک و سایر اعضای خانواده سالانه واکسن آنفولانزا را دریافت می کنند.

دکتر فرناز محامدی

متخصص کودکان و نوزادان

تهران، خیابان آیت الله کاشانی، بین حسن آباد و ابراهیمی شمالی، پلاک ۴۳۰، ساختمان آرمیتا، طبقه سوم، واحد ۳۷

تلفن : ۴۴۰۶۱۵۲۷-۰۲۱