بیماری کاوازاکی در کودکان – علائم تشخیص و درمان

بیماری کاوازاکی در کودکان، سندرمی نادر با منشائی ناشناخته است که کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. در حقیقت، موجب التهاب رگ های خونی می شود و روی شریان ها تاثیر می گذارد که می تواند اثر طولانی مدتی روی قلب داشته باشد. از طرف دیگر، این بیماری واگیردار نیست و از این لحاظ نگران نباشید. در مقاله پیش رو شما را با علائم ، تشخیص و درمان بیماری یا سندروم کاوازاکی و آنچه در بین مردم با نام های بیماری کرونا کاوازاکی یا بیماری جدید کاوازاکی در کودکان از آن یاد می شود آشنا خواهیم کرد.

ارتباط رده های سنی و بیماری کاوازاکی

جالب است بدانید براساس آمار بنیاد بیماری کاوازاکی، حدود ۸۰ درصد بیماران، کمتر از ۵ سال سن دارند و روی نوجوانان و کودکان بزرگتر، کمتر تاثیر می گذارد. از طرف دیگر، معمولا این بیماری روی کودک زیر ۶ ماه تاثیری ندارد ( احتمالا کودک زیر ۶ ماه از طریق آنتی بادی مادر در برابر این سندروم محافظت می شود). 

در ایالات متحده، هر سال از هر صد هزار کودک بستری شده در بیمارستان، ۱۹ نفر آن ها به این بیماری مبتلا است. 

التهاب در دیواره شریان های بدن ( از جمله عروق کرونر که خون ماهیچه های قلب را تامین می کنند) رخ می دهد و از آنجایی که روی غدد لنفاوی، پوست و غشاهای مخاطی داخل بینی، دهان و گلو تاثیر می گذارد، به آن سندرم گره لنفاوی مخاطی نیز می گویند. 

علائم بیماری یا سندروم کاوازاکی در کودکان

باید بدانید در سه فاز علایم این بیماری ایجاد می شود که به صورت زیر می باشند:

فاز حاد یا مرحله اول

از ۱ تا ۱۱ روز به طور ناگهانی علائم بیماری کاوازاکی در کودکان ظاهر می شود که معمولا شدید هستند. 

• حداقل به مدت ۵ روز دمای بدن بالاست و ممکن است این دما به ۱۰۴ درجه فارنهایت یا ۴۰ درجه سانتیگراد برسد. از طرف دیگر توجه داشته باشید که این تب به مسکن های بدون نسخه (OTC) مانند: ایبوپروفن یا استامینوفن پاسخی نمی دهد. 
• التهاب و قرمزی ملتحمه هر دو چشم، که سفیدی چشم ها را قرمز می کند و ممکن است موجب اشک، خارش و درد چشم شود.
• گلو درد 
• لب های متورم، ترک خورده و خشک شده 
• زبان قرمز و متورم (اغلب غده های کوچکی در قسمت پشت زبان دیده می شوند که گاهی به آن زبان توت فرنگی نیز می گویند)
• متورم شدن غدد لنفاوی و ایجاد برآمدگی در گردن 
• به وجود آمدن جوش و دانه در ناحیه ی بازوها، پاها، تنه و بین دستگاه تناسلی و مقعد 
• روی کف دست و کف پاها نیز جوش زده می شود که ممکن است با پوست اندازی همراه باشد 

توجه داشته باشید که این جوش ها کودک را هنگام حرکت اذیت خواهد کرد.

فاز نیمه حاد یا مرحله دوم بیماری

علائم بیماری کاوازاکی در این مرحله، از روزهای دوازدهم تا بیست و یکم ظاهر می شوند. شدت شان کمتر است اما ممکن برای مدت طولانی تری ادامه دارند.  دمای بدن در این مدت باید به حالت عادی برگردد. 

علایم در این مرحله ممکن است شامل هر یک از موارد زیر باشد: 

• پوست اندازی انگشتان پا و انگشتان دست 
• استفراغ
• اسهال
• شکم درد 
• درد مفاصل 
• تورم مفصل 
• زردی
• کمبود اشتها

باید بدانید که در این مرحله، عوارض بیشتری در فرد بیمار دیده می شود و ممکن است کودک درد بیشتری را تجربه کند و احتمالا بد خلقی خواهد کرد. 

دوره نقاهت یا فاز سوم بیماری

این مرحله ی بیماری حدودا ۲۲ تا ۶۰ روز طول می کشد و بیمار به تدریج بهبود پیدا می کند تا زمانی که تمام علایم از بین برود. 

نگرانی اصلی درمورد بیماری کاوازاکی این است که می تواند عروق اطراف قلب را تحت تاثیر خود قرار دهد، بنابراین کودک باید با اکوکاردیوگرام مورد بررسی قرار گیرد. 

علل بیماری کاوازاکی در کودکان

 ناگفته نماند که متخصصان نمی دانند چه عواملی باعث ایجاد بیماری کاوازاکی می شود اما یک احتمال وجود دارد که می گوید ممکن است یک واکنش غیرطبیعی به یک ویروس شایع باشد که اکثر مردم به آن واکنشی نشان نمی دهند.

از طرفی، علائم بیماری کاوازاکی شبیه به ویروس یا عفونت است اما هیچ علت ویروسی یا باکتریایی برای آن مشخص نشده است و دیگر اینکه، یک اختلال خود ایمنی به شمار می آید (یعنی سیستم ایمنی بدن به بافت خودی حمله می کند). 

تشخیص بیماری یا سندروم کاوازاکی در کودکان

سندروم کاوازاکی زمانی رخ می دهد که کودک به مدت ۵ روز یا بیشتر تب کند و چهار مورد از موارد زیر را داشته باشد: 

• ورم ملتحمه 
• قرمزی لب و دهان 
• بزرگ شدن غدد لنفاوی در گردن 
• جوش روی بدن 
• پوسته ریزی دست یا کف پا 

جالب است بدانید که در حال حاضر، هیچ آزمایش خاصی نمی تواند سندروم کاوازاکی در کودکان را تایید کند و از آنجایی که علائم آن مشابه سایر بیماری های کودکان است ( مثل: سرخک، تب مخملک و آرتریت جوانان)، ممکن است برخی از آزمایشات برای رفع این بیماری ها انجام شود. 

پزشک با توجه به علائم بیماری کاوازاکی ، معاینه انجام می دهد.آزمایش خون و سایر آزمایشات، می توانند موارد زیر را بررسی کنند: 

• افزایش تعداد گلبول های سفید خون 
• التهاب مفاصل  
• میزان بالای سدیمانتاسیون خون (ESR)
• افزایش پروتئین فاز حاد (CRP) 
• کم خونی خفیف 
• وجود پروتئین یا گلبول های سفید در ادرار 

توجه داشته باشید که، اکوکاردیوگرام می تواند آسیب های وارد شده به قلب و عروق کرونر را بررسی کند. 

آزمایشات مربوط به بیماری کاوازاکی در کودکان

آزمایشاتی که ممکن است در رابطه با بیماری کاوازاکی انجام شوند شامل موارد زیر است: 

• آزمایش ادرار: جهت بررسی عوامل بیماری زای دیگر.
• شمارش پلاکت ها: پلاکت ها سلول هایی هستند که برای جلوگیری از خونریزی جمع می شوند و در بیماری کاوازاکی معمولا بیشتر هستند. 
• آزمایش سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR): نمونه ای از گلبول های قرمز خون درون لوله آزمایش قرار می گیرد.اگر زمان رسوب گلبول های قرمز سریع باشد، می تواند نشان دهنده ی یک بیماری التهابی مانند، بیماری کاوازاکی باشد. 
• آزمایش (CRP): سطح بالای CRP در خون، که توسط کبد تولید می شود، می تواند التهاب را نشان دهد. 
• آزمایش سدیم: سدیم ممکن است کاهش یافته باشد. 
• آزمایش آلبومین: ممکن است آلبومین (نوعی پروتئین) خون نیز کاهش یافته باشد. 

بیماری کاوازاکی می تواند روی قلب تاثیر بگذارد. در چنین مواردی تست های زیر انجام می شود: 

• الکتروکاردیوگرام (ECG): این دستگاه فعالیت الکتریکی و ضربان قلب را ثبت می کند. الکترودها به پوست بیمار مورد نظر وصل شده و ضربان ها به صورت موج ضبط می شوند، سپس روی صفحه نمایش داده می شود یا روی کاغذ چاپ می گردد. 
• اکوکاردیوگرام: نوعی اسکن اولتراساند است که عمل پمپاژ قلب را بررسی می کند. امواج صوتی یک تصویر ویدیویی از قلب بیمار ایجاد می کند و این امر به پزشک کمک می کند تا پمپاژ قلب بیمار را بررسی کند. 

درمان بیماری یا سندروم کاوازاکی در کودکان

بیماری کاوازاکی معمولا به دلیل خطر عوارض، در بیمارستان درمان می شود و باید بدانید که هر چه درمان سریع باشد بهبودی نیز سریع تر است و عوارض بیماری کمتر می شود. 

برای درمان این بیماری از برخی داروها استفاده می شود، ازقبیل: 

• آسپرین: بیماری کاوازاکی باعث می شود که تعداد پلاکت خون بسیار بالا برود و خطر تشکیل لخته در جریان خون نیز بیشتر می شود.آسپرین به جلوگیری از لخته شدن خون کمک می کند و تب، مشکلات پوستی و التهاب مفاصل را کاهش می دهد. معمولا دوز بالایی از این دارو برای مبتلایان به بیماری کاوازاکی تجویز می شود. 

از طرفی به دلیل عوارض جانبی، بیمار باید تحت نظر قرار گیرد و ممکن است مصرف آسپرین به مدت چند هفته پس از بهبودی از علامت های این بیماری، ادامه داشته باشد. 

• ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IvIg): ایندارو، خطر ابتلا به آنوریسم عروق کرونری را کاهش می دهد اما نحوه عملکردش هنوز مشخص نیست. 
• کورتیکواستروئیدها و مهار کننده های عامل نکروز توموری: در صورت استفاده نکردن از سایر روش های درمانی، ممکن است از این نوع داروها استفاده شود. 

برای جلوگیری از کم آبی بدن، فرد مبتلا  باید از مایعات، بیشتر استفاده کند. 

مرحله بعد از درمان اولیه بیماری کاوازاکی

درمان این بیماری، طولانی مدت است. در صورتی که آنوریسم عروق کرونر ایجاد شود، درمان با آسپیرین به مدت طولانی تری ادامه خواهد داشت، اما اگر بیمار در طی درمان مبتلا به آنفولانزا یا آبله مرغان شود، پزشک مجبور است که استفاده از آسپرین را کنار بگذارد. 

درست است که مشکلات قلبی نادر است اما مراقبت پزشکی و نظارت روی قلب بسیار مهم است و اگر نشانه هایی از مشکلات قلبی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک آزمایش هایی را به فرد مبتلا پیشنهاد دهد. (که معمولا ۶ تا ۸ هفته پس از شروع علائم این آزمایشات انجام می شوند)

توجه داشته باشید در صورتی که مشکلات قلبی ادامه پیدا کند، پزشک ممکن است بیمار را به پزشک متخصص قلب و عروق ارجاع دهد.

درمان عوارض قلبی بیماری کاوازاکی

• داروهای ضد انعقاد خون مانند: وارفارین، هپارین یا آسپرین برای جلوگیری از لخته شدن خون 
• آنژیوپلاستی عروق کرونر: در این روش نواحی باریک شده مجرای رگ با باد کردن یک بالن کوچک مخصوص در داخل رگ، باز می‌گردد.
• در کنار آنژیوپلاستی، یک استنت ممکن است در شریان مسدود شده قرار گیرد تا به باز شدن آن کمک کند و خطر گرفتگی مجدد آن را کاهش دهد. 

در پیوند بای ‌پس سرخرگ کرونری با پیوند بخشی از رگ خونی از قفسه سینه، بازو یا پا، جریان خون در اطراف شریان کرونری بیمار تغییر مسیر می دهد ( تا به عنوان مسیر جایگزین استفاده شود). بای پس، عروق مسدود شده را دور می زند و به این وسیله خون می تواند از داخل عضله قلب عبور کند. 

عوارض قلبی بیماری کاوازاکی

همانطور که از قبل به آن اشاره کردیم، درمان سریع بیماری موجب می شود که خطر عوارض کاهش پیدا کند.

این بیماری با وجود درمان های پزشکی ذکر شده ممکن است باعث ایجاد بیماری های قلبی اکتسابی در کودک و نوجوان شود. همچنین از هر ۴ کودک مبتلا به کاوازاکی، ۱ نفر ممکن است بخاطر درگیری عروق کرونر، حتی با درمان مناسب هم دچار مشکل شود. بیماری کاوازاکی در حدود ۱ درصد از موارد کشنده است. 

آنوریسم قلبی و خطرات آن

در صورتی که درمان بیماری کاوازاکی در کودکان به شکل جدی دنبال نشود نشود، می تواند عوارض جدی تری ایجاد کند. عوارضی مانند: آنوریسم قلبی

• اگر آنوریسم به وجود آید، رگ های خونی ای که به سمت قلب هدایت می شوند، ملتهب شده و این عامل باعث می شود قسمتی از دیواره ی رگ ضعیف شده و به صورت برآمدگی به سمت بیرون خودش را نشان دهد. 
• اگر آنوریسم بهبود نیابد، می تواند موجب تشکیل لخته خون شود. در صورت ترکیدن آنوریسم خطر حمله قلبی یا خونریزی داخلی افزایش پیدا خواهد کرد. 

سایر عوارض بیماری کاوازاکی در کودکان

• عملکرد بد ماهیچه و دریچه های قلبی 
• میوکاردیت، التهاب میوکارد یا ماهیچه قلب 
• پریکاردیت، التهاب پریکارد، لایه اطراف قلب 
• نارسایی قلبی یا حمله قلبی 

بیماری کاوازاکی همچنین می تواند روی سایر سیستم های بدن نیز تاثیر بگذارد. مانند : سیستم عصبی، سیستم ایمنی، سیستم گوارش و مجاری ادراری.

از طرف دیگر، افرادی که مبتلا به بیماری کاوازاکی هستند ممکن است به آنان توصیه شود، هر یک تا دو سال، یک بار اکوکاردیوگرام انجام دهند تا از نظر مشکلات قلبی بررسی شوند. 

سخن آخر اینکه، کودکانی که مبتلا به این بیماری می شوند حتی اگر عوارض قلبی یا سایر موارد داشته باشند، معمولا طی چند هفته بهبود می یابند.

آنچه والدین درباره ی بیماری کووید ۱۹ و بیماری کرونا کاوازاکی باید بدانند!

خبرهای مرتبط با بیماری کووید ۱۹ و تاثیرات آن بر روی کشور ما، به سر خط بسیاری از خبرگزاری ها تبدیل شده است. تا این اواخر، تصور می شد که این بیماری تاثیر کمی بر روی کودک دارد.

با این حال، اخیرا انتشار گزارش هایی در انگلیس حاکی از چند مورد کودک بیمار با شرایط بحرانی است که دچار علایم غیر معمول شده اند. این گزارش ها احتمال وجود بیماری کرونا کاوازاکی را تشدید می کند و تصویر اولیه مصون بودن کودک از ویروس کرونا را به چالش می کشد.

کمتر از چند هفته، گروه های مختلفی از کودکان بیمار در شهر نیویورک و چند ایالات دیگر از کشور آمریکا نیز مشاهده شدند. این کودکان به بیماری با نام «سندرم التهابی چند گانه» یا PMIS دچار شده بودند.

برخی از این موارد گزارش شده نیز علایم بیماری التهابی بسیار نادری تحت عنوان بیماری جدید کاوازاکی را از خود نشان می دادند. از نظر پزشکی این بیماری جدیدی نیست و همان بیماری کاوازاکی است که سال ها پیش وجود داشته و علت شناخته شده ای نیز نداشته است.

سندرم التهابی چندگانه (PMIS) چیست و چرا پزشکان معتقد هستند که این بیماری به کرونا ویروس جدید مرتبط است؟

در تاریخ ۲۷ آوریل ۲۰۲۰، انگلستان بیانیه ای را منتشر كرد كه در آن به تعدادی کودک با علائم بسیار شدید بیماری اشاره شده بود. این کودکان برخی از ویژگی های بالینی بیماری جدید کاوازاکی و سندرم شوک بیماری جدید کاوازاکی را داشتند.

پس از آن، گزارش های متعددی از پرونده هایی از سراسر اروپا و ایالات متحده منتشر شد. برخی از بیماران PMIS به ویروس کرونا ویروس جدید دچار بودند و برخی دیگر از آنها پروتئین هایی در بدن خود داشتند که نشان می داد قبلاً به این ویروس دچار شده و بهبود پیدا کرده بودند. بیشتر این کودکان در نزدیکی فردی مبتلا به کرونا قرار داشته اند.

یکی از یافته های کلیدی در خصوص بیماری PMIS، التهاب شدید است که شباهت بسیار زیادی به بیماری جدید کاوازاکی دارد. مانند بیماری جدید کاوازاکی، کودکان مبتلا به PMIS نیز از تب بالا رنج می برند و ممکن است علائمی از قرمزی چشم و بثورات را نیز تجربه کنند. با این حال، بیماران PMIS نسبت به بیماران معمولی کاوازاکی سن بالاتری دارند. آزمایش خون آنها همچنین نشان می دهد که علایم التهابی در این دسته از بیماران غیر طبیعی تر از کودکانی است که به بیماری جدید کاوازاکی مبتلا هستند.

درد شدید شکم و اسهال یکی دیگر از علایم شایع در PMIS است. اگرچه تاکنون اطلاعات بسیار زیادی در خصوص شباهت های میان این دو بیماری داریم اما در خصوص تفاوت های آن ها اطلاعات کافی در دسترس نیست.

بنابراین، در صورتی که فرزند شما بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد تب دارد و همچنین علایمی از درد شدید شکم، اسهال یا بثورات پوستی نشان می دهد، توصیه می شود که سریعاً به مراکز پزشکی مراجعه کنید.