شروع شیردهی به نوزاد – سوالات متداول

 زمان ترشح شیر و شروع شیردهی به نوزاد چه موقع است؟

طی روزهای اول پس از تولد کودک، بدن مادر آغوز می سازد که یک شیر غنی از مواد مغذی است. آغوز فواید زیادی دارد، از جمله حاوی مواد مغذی است که سیستم ایمنی بدن کودک را که وظیفه مبارزه با عفونت را به عهده دارد تقویت می کند. در بعضی از مادران آغوز غلیظ و به رنگ مایل به زرد است اما سایرین ممکن است آغوز رقیق و آبکی داشته باشند. جریان آغوز آهسته است تا کودک بتواند بیاموزد چگونه شیر بخورد ، مهارت شیرخوردن شامل مکیدن ، تنفس و بلعیدن است. بعد از ۳ تا ۴ روز از ترشح آغوز ، سینه هاسفت و محکم می شوند که نشانه این است که میزان شیر مادر در حال افزایش و تغییر از آغوز به شیر کامل در حال انجام است. ممکن است شیر سفیدتر و خامه ای شود اما این مساله از یک مادر تا مادر دیگر متفاوت است. اگر شروع شیردهی به نوزاد درشما بیشتر طول کشید، این مساله طبیعی است و معمولاً جای نگرانی نیست، امابه هر حال پزشک خود را در جریان بگذارید. طی چند روز اول نوزادان به چیزی بیش از آغوز نیاز ندارند، با این حال پزشک معمولا با انجام بررسی های لازم اطمینان حاصل می کند که کودک به اندازه کافی غذا می خورد. در این مدت به کودک خود مرتب شیر بدهید تا تولید شیر در سینه های شما تحریک شود. در این مقاله به بعضی سوالات شما در مورد شیردهی پس از زایمان طبیعی و سزارین پاسخ خواهیم داد.

پس از زایمان چه زمانی باید شیردهی به نوزاد را شروع کنم؟

در صورت امکان، یک ساعت پس از تولد کودک خود، شیردهی پس از زایمان را شروع کنید. نوزادان معمولاً در چند ساعت اول زندگی هوشیارهستند، بنابراین از این بیداری طبیعی بهره برده و بلافاصله شیردهی پس از زایمان را شروع کنید. بعد از آن، نوزاد تازه متولد شده معمولاً تا ۲۴ ساعت آینده را خواهد خوابید. بعد از سپری شدن این مدت، ممکن است سخت تر باشد که کودک خود را پس از بیدار شدن گرسنه نگه دارید. 

هنگامی که نوزاد بر روی سینه شما قرارگرفت، به طور طبیعی به سمت پستان چرخش می کند، سر را به سمت سینه می چرخاند و با دهان حرکات مکیدن را انجام می دهد. برای شروع شیردهی به نوزاد ، نوزاد دهان خود را اطراف نوک سینه و آرئول (قسمت قهوه ای پوست اطراف نوک سینه) محکم قفل می کند.

 حتی اگر کودک شما هنوز سینه گرفتن را یاد نگرفته است و در حال تمرین کردن است این کار را ادامه دهید. چرا که ادامه این کار به شما و نوزاد کمک خواهد کرد تا به شرایط جدید عادت کنید.

در چند روز اول زندگی، نوزاد تمایل دارد در صورت امکان، معمولاً هر ۱ تا ۳ ساعت در روز و شب از شیر مادر تغذیه کند. با رشد نوزاد و بزرگتر شدن، می تواند شیر بیشتری را درمعده خود نگه دار دو بنابر این ممکن است فاصله های بین شیردهی ها طولانی تر شود.

چگونه می توانم تشخیص دهم که کودک من برای تغذیه با شیر آماده است؟

شروع شیردهی پس از زایمان بر اساس تقاضای نوزاد است. این بدان معنی است که هر زمان نوزاد شما گرسنه به نظر می رسد به او شیر بدهید.

اما چطور می‌ توانید گرسنه بودن نوزاد راتشخیص دهید؟ نوزادان گرسنه معمولا رفتارهای زیر را نشان می دهد:

• سر خود را از این طرف به آن طرف حرکت می دهد
• دهان خود را باز می کند
• زبان خود را بیرون آورد
• دست و مشت خود را می مکد 
• لبهای خود رامی مکد 
• به سمت سینه های مادر با سرو صدانگاه می کند 
• لبهایش را به سمت سینه به حات مکیدن به سمت سینه لوله می کند
• گریه نشانه دیر هنگام گرسنگی است. بنابراین سعی کنید قبل از اینکه کودک شما به مرحله گریه کردن برسد به او شیر بدهید زیرا در غیر این صورت آرام کردن نوزاد سخت تر خواهد بود.

برای آرام کردن نوزادی که گریه می کند یا کلافه است قبل از شروع شیردهی به نوزاد سعی کنیداول او را از طریق روش تماس «پوست به پوست» آرام کنید. در این روش کودک خود را فقط با پوشک بپوشانید و سپس او را را روی سینه لخت خود قرار دهید. 

شیردهی به نوزاد را چگونه شروع کنم؟

هنگامی که نوزادشما علائم گرسنگی را نشان داد، این مراحل را برای شروع شیردهی به نوزاد دنبال کنید:

• ساندویچ نوک پستان درست کنید:
  سینه خود را با دست بگیرید، و آن را طوری فشرده کنید تا یک ساندویچ با نوک پستان درست شود. یک روش آسان برای به خاطر سپردن نحوه نگه داشتن دست این است که انگشت شست خود را در کنار بینی کودک و سایر انگشتان را در کنار چانه او نگه دارید. انگشت شست و سایر انگشتان دست شما باید به حدی عقب بروند تا کودک به اندازه کافی به نوک سینه و آرئول ( دایره تیره رنگ پوست اطراف نوک پستان) نزدیک شود تا بتواند دهان خود را روی آن قفل کند. سر کودک هم باید کمی به عقب خم شود به طوری که چانه او با سینه شما در تماس باشد.

• کودک خود را وادار کنید تا دهان خود را کاملاً باز کند:
  برای این کار نوک سینه خود را بین بینی و لب های کودک بمالید. وقتی این کار را انجام دهید، دهان کودک مانند خمیازه به سمت پایین باز می شود.

• کودک را نزدیک سینه خود نگه دارید:
  هنگامی که دهان کودک کاملاً باز شد، سریعا کودک را به نزدیک سینه خود بیاورید (نه اینکه پستان را به سمت کودک ببرید). دهان کودک باید تا حد ممکن به آرئول نزدیک شود. بینی کودک باید تقریباً پستان شما را لمس کند اما آن را فشار ندهد. لب ها هم باید به سمت بیرون برگشته باشند.

وقتی کودک به درستی به سینه شمارا گرفت، ممکن است در شروع شیردهی چند لحظه احساس درد و ناراحتی داشته باشید. ولی زمانی که کودک شروع به مکیدن کرد. در سینه احساس کشیدگی خواهید کرد.

برای اطمینان از انجام صحیح این کار، بهتر است توسط یک مشاور شیردهی یا شخص دیگری که در شیردهی تجربه دارد، نحوه صحیح انجام آن را مشاهده کنید.

چگونه می توانم بفهمم کودک به اندازه کافی شیر می خورد؟

پوشک کودک می تواند به شما کمک کند تشخیص دهید که آیا به اندازه کافی غذا می خورد یا خیر. هرچه کودک تعداد بیشتری پوشک را برای ادرار یا مدفوع کثیف کند نشان دهنده این است که به مقدار کافی غذا می خورد. 

ادرار

به دلیل اینکه آغوز غلیظ است ، کودک ممکن است در ۲۴ ساعت اول فقط یک یا دو پوشک خیس داشته باشد. پس از ۳ تا ۴ روز، باید تعداد پوشک های خیس بیشتر شود: 

 روزانه تعداد ۶ پوشک خیس یا بیشتر بامقدار کم ادرار شفاف یا خیلی کمرنگ داشته باشد. تعداد کمتر پوشک مرطوب یا ادرار تیره تر ممکن است به این دلیل باشد که شیردهی به کودک به اندازه کافی نیست. اگر بلورهای نارنجی رنگی در پوشک مرطوب مشاهده کردید، با متخصص اطفال تماس بگیرید. هرچند که این مورد در نوزادان سالم که به خوبی تغذیه شده اند معمولی است وجای نگرانی ندارد با این حال گاهی اوقات ممکن است نشانه دهنده این باشد که کودک مایعات کافی دریافت نمی کند.

مدفوع

مدفوع نوزاد تازه متولد شده در ابتدا سفت و سیاه رنگ است، سپس با شروع شیردهی مادر و تغذیه نوزاد با شیر مادر به رنگ زرد مایل به سبز در می آید. 

۴ بار مدفوع کردن بعد از هر بار تغذیه در طول روز کاملا طبیعی است. بعد از حدود یک ماه، نوزادان به دفعات کمتری مدفوع می کنند و ممکن است بیشتر نوزادان حتی تا چند روز مدفوع نداشته باشند. 

 زمانی کودک شما به اندازه کافی با شیر تغذیه می شود که :

• ۸ تا ۱۲ بار در روز تغذیه می شود 
• بعد از غذا خوردن راضی به نظر می رسد
• خوب می خوابد 
• هنگام بیداری هوشیار است
• در حال افزایش وزن است

اگر نگران این هستید که کودک شما به اندازه کافی غذا نمی خورد، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید.

من اوقات سختی را در زمان شروع شیردهی می گذرانم چه کاری می توانم انجام دهم؟

شیردهی به زمان و تمرین نیاز دارد. در حقیقت، شروع شیردهی به نوزاد می تواند یکی از چالش برانگیز ترین و در عین حال پر منفعت ترین کارهایی باشد که شما به عنوان یک مادر انجام می دهید. زمانی که در بیمارستان هستید، از یک مشاور شیردهی، پرسنل پرستاری، متخصص اطفال یا متخصص زنان خود کمک بخواهید. وقتی به خانه رسیدید، ببینید آیا در محدوده محل زندگی شما مشاور شیردهی وجود دارد یا خیر. معمولا نیاز است تا پزشک متخصص اطفال بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از ترک بیمارستان کودک شمارا ویزیت کند. در طول این ویزیت، وزن کودک و روش تغذیه بررسی م یشود. اگر قبل ازاین زمان یا سوالی پیش آمد، با دکتر تماس بگیرید.

هر کاری انجام دهید تا اجازه ندهید که شروع شیردهی به نوزاد روحیه شما را ضعیف کند. معمولا با کمی صبر و تمرین، این کارراحت تر می شود. برای دریافت راهنمایی بیشتر، با یک مشاور شیردهی، پزشک یا کسی که در مورد شیردهی اطلاع دارد صحبت کنید.

دکتر فرناز محامدی

متخصص کودکان و نوزادان

تهران، خیابان آیت الله کاشانی، بین حسن آباد و ابراهیمی شمالی، پلاک ۴۳۰، ساختمان آرمیتا، طبقه سوم، واحد ۳۷

تلفن : ۴۴۰۶۱۵۲۷-۰۲۱