علت سکسکه نوزاد – روش های پیشگیری ، عوارض و درمان

سکسکه در بزرگسالان می تواند به دلایل مختلفی، از جمله خوردن حجم زیادی از غذا، سریع غذا خوردن، جویدن آدامس و یا نوشیدن نوشابه به وجود آید. علت سکسکه نوزاد متفاوت از سکسه بزرگسالان است. سكسكه در نوزادان یک عارضه کاملا غیر ارادی است و با سیستم های عصبی خودکار بدن که ضربان قلب و سایر فعالیت های غیر ارادی را کنترل می کنند، در ارتباط می باشد. نوزادان تازه متولد شده نیز درست مانند ما ممکن است دچار سکسکه شوند. سکسکه زیاد نوزاد تازه متولد شده و کوچکتر از یک سال عادی است اما شاید والدین علاقه مند باشند بدانند که علت سکسکه در نوزادان چیست؟ والدین باید بدانند که چه زمانی لازم است برای آگاهی از دلیل سکسکه نوزاد خود به پزشک مراجعه کنند. در ادامه شما را با دلایل سکسکه نوزاد ، عوارض و راه های درمان این عارضه غیر ارادی آشنا خواهیم کرد.

آیا سکسکه در نوزادان امری طبیعی است؟

سکسکه در نوزادان ناشی از اسپاسم بازتابی عضله دیافراگم است که در بخش زیرین قفسه سینه قرار دارد و به تنفس نوزادان کمک می کند. سکسکه در نوزادان می تواند چند دقیقه تا چند ساعت به طول انجامد. این عارضه کاملا بی خطر و بدون درد است. با رشد ارگان های بدن و رسیدن به تعادل، بروز سکسکه نیز کاهش پیدا می کند. نوزاد شما ممکن است سکسکه، به ویژه صدای آن را، امری بامزه و خنده دار تلقی کند. در صورت آغاز سکسکه کودک خود را زیر نظر داشته باشید، اما برای بررسی علت سکسکه نوزاد نیازی به انجام اقدام خاصی نیست، چرا که سكسكه نوزاد در اکثر موارد مشکل جدی را برای بدن و سلامتی وی به وجود نمی آورد. دلایل بسیار زیادی برای بروز سکسکه در نوزادان وجود دارد. در ادامه دلایل سکسکه زیاد نوزاد را بررسی می کنیم.

دلیل سکسکه زیاد نوزاد و تفاوت آن با سکسکه جنین

اگر چه سكسكه در نوزادان غالبا امری نگران کننده محسوب نمی شود، اما گاهی به خاطر شرایط خاص و زمینه ای نوزاد، ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد. سکسکه محرک های مختلفی دارد که می توانند به ایجاد یا از بین رفتن آن کمک کنند. دلیل سکسکه نوزاد کاملا متفاوت از سکسکه جنین در رحم مادر است. در رحم، سکسکه جنین زمانی رخ می دهد که جنین مقدار زیادی مایع آمنیوتیک را ببلعد.

سكسكه در نوزادان ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

تغذیه بیش از حد : اگر نوزاد شما بیش از حد غذا بخورد (چه به صورت شیر مادر و چه به صورت شیر خشک) دچار نفخ شکم می شود. ورم معده به دیافراگم فشار می آورد و سبب بزرگ شدن آن در داخل حفره شکمی می شود. در نتیجه، این امر انقباض های ناگهانی در دیافراگم به وجود می آورد و این انقباض ها به صورت سكسكه نوزاد ظاهر می شوند.

بلعیدن بیش از حد هوا هنگام شیر خوردن نوزاد :‌ احتمال بروز سکسکه در نوزادانی که از شیشه شیر می خورند، بیشتر است چرا که هنگام شیر خوردن نوزاد حجم زیادی از هوا با شیر وارد معده می شود. وارد کردن هوای زیاد به داخل معده، سبب ورم آن و اسپاسم دیافراگم می شود. این امر، درست مانند علت ارائه شده در بالا، سبب بروز سكسكه نوزاد می شود.

 وجود مواد تحریک کننده در هوا : از آنجایی که لوله تنفسی نوزادان بسیار ظریف است، مواد شیمیایی موجود در هوا مانند گرد و غبار، آلاینده ها، بوی غلیظ و حتی دود اگزوز خودرو می تواند سبب ایجاد سرفه در نوزادان شود. اگر این سرفه ها برای مدت زمان طولانی ادامه یابد، به دیافراگم فشار وارد می شود و سبب انقباض آن می شود. در نتیجه این امر، سکسکه زیاد نوزاد به وجود می آید.

آسم : یکی از عوارض آسم در نوزادان، بروز سکسکه است. این بدان دلیل است که برونش های موجود در ریه ها ورم کنند و در نتیجه حجم هوای ورودی به ریه ها کاهش می یابد. این امر سبب خس خس سینه و اسپاسم های دیافراگمی می شود و به همین دلیل سکسکه نوزاد رخ می دهد.

واکنش های آلرژیک : یک واکنش آلرژیک در مری نوزادان، می تواند سبب التهاب یا تورم آن شود. دیافراگم با منقبض شدن، نسبت به این التهاب واکنش نشان می دهد و در نتیجه این امر، نوزاد شروع به سکسکه می کند. کودک شما ممکن است نسبت به پروتئین های موجود در شیر نوزاد حساسیت داشته باشد. در صورتی که مادر رژیم غذایی خود را تغییر دهد، تعادل مواد شیمیایی در شیر نوزاد نیز تغییر می کند و در نتیجه آن، ممکن است نوزاد دچار واکنش های آلرژیک نسبت به شیر نوزاد شود.

تغییر در دما : در برخی از موارد، تغییر دما در ناحیه شکمی نوزادان، می تواند سبب اسپاسم ماهیچه دیافراگم شود. به عنوان مثال، دادن شیر سرد پس از یک غذای گرم به نوزاد، می تواند سبب بروز سكسكه نوزاد شود.

ریفلاکس معده :‌ ممکن است در شرایطی، محتویات معده کودک به مری بازگشت داده شود. این اتفاق تحت عنوان ریفلاکس معده شناخته می شود و در میان نوزادانی که در ناحیه ماهیچه اسفنکتر مری و معده دچار مشکل هستند، رخ می دهد. این جریان معکوس غذا، عصب موجود در بخش انتهای مری را تحریک کرده و دیافراگم را منقبض می کند. این امر می تواند سبب سكسكه زیاد نوزاد شود. در حالی که سکسکه نوزاد به تنهایی نشان دهنده رفلاکس معده نیست، اما مزمن شدن آن و بروز علائم دیگری، از جمله گریه، بی حسی، افزایش آب دهان می تواند نشان دهنده این مشکل جدی باشد و بهتر است در صورت مشاهده آن ها برای بررسی دلیل سکسکه نوزاد ، به پزشک مراجعه کنید.

چگونه سکسکه نوزاد را متوقف کنیم؟

سكسكه در نوزادان امری رایج است و ممکن است ظرف ده دقیقه برطرف شود. با این حال، اگر از بروز سكسكه نوزاد خود دچار استرس می شوید و یا احساس می کنید که این عارضه کودک شما را ناراحت می کند، می توانید روش های زیر را برای رفع سکسکه نوزاد امتحان کنید.

 برای رفع سکسکه نوزاد اجازه دهید سکسکه به طور طبیعی متوقف شود

در بیشتر مواقع، سكسكه نوزاد بدون نیاز به هیچ دخالتی و تنها با برطرف شدن علت به وجود آورنده آن، برطرف می شود. اگر سکسکه ها کودک شما را دچار ناراحتی نمی کنند، بهتر است دخالتی نکنید و اجازه دهید سکسکه ها برطرف شوند. با این حال، اگر سکسه نوزاد برای ساعت ها یا روزها ادامه پیدا کرد، بهتر است برای آگاهی از علت سکسکه نوزاد خود به پزشک مراجعه کنید.

از پستانک استفاده کنید

زمانی که سکسکه نوزاد شما آغاز شد، پستانکی به او بدهید تا آن را بمکد. این کار سبب آرام شدن دیافراگم ، جلوگیری از اسپاسم و رفع سکسکه نوزاد می شود.

به کودک خود قند آب بدهید

دادن آب قند به کودک یکی از قدیمی ترین روش های درمانی برای رفع سکسکه محسوب می شود. اگر کودک شما می تواند غذای جامد را مصرف کند، مقداری شکر را روی زبان او قرار دهید. اگر نوزاد شما هنوز به سن مصرف غذای جامد نرسیده است، می توانید پستانک وی را به مقداری آب قند آغشته کرده و به او بدهید. شکر می تواند با رها کردن ماهیچه های دیافراگم، آن را آرام کرده و سكسكه نوزاد را متوقف کند.

حواس کودک خود را پرت کنید

اگر کودک شما به صورت مداوم دچار سکسکه می شود، سعی کنید حواس او را پرت کنید و تمرکز او را نسبت به موضوعات سرگرم کننده، مانند بازی با اسباب بازی ها، جلب کنید. سکسکه ها به صورت طبیعی نتیجه انقباض های عضلانی در شکم هستند که این امر خود با سیستم اعصاب بدن کودک در ارتباط است. پرت کردن حواس نوزادان با اسباب بازی یا کارتون، می تواند این اعصاب را آرام کرده و برای رفع سکسکه نوزاد کمک کننده باشد.

پیشگیری از سکسکه نوزاد

از آنجایی که سکسکه نوزادان محرک های مختلفی دارد، اجتناب کامل از این موارد بسیار دشوار است. با این حال، راهکار هایی وجود دارد که می توانید با انجام آن ها، احتمال بروز سکسکه نوزاد را به شکل قابل قبولی کاهش دهید:

برای غذا دادن به کودک، او را در حالت نشسته نگه دارید

اگر کودک شما نشستن را یاد گرفته است و می تواند بدن خود را کنترل کند، همیشه در حالت نشسته به او غذا دهید و مطمئن شوید بیست الی سی دقیقه پس از غذا خوردن نیز در همین حالت باقی بماند. این کار ماهیچه های دیافراگم را در محل اصلی خود نگه می دارد و احتمال بروز انقباض یا اسپاسم را کاهش می دهد. به آرامی پشت کودک خود را ماساژ دهید تا آروغ وی را بگیرید. با این کار هوای بلعیده شده در حین غذا خوردن به راحتی از بدن وی خارج می شود. این کار همچنین می تواند با آرام کردن دیافراگم، از بروز سکسکه جلوگیری می کند.

شیردهی

تغذیه نوزاد با شیر مادر می تواند از ورود هوای بیشتر به داخل مری کودک جلوگیری کند. با این حال، برای شیر خوردن نوزاد ، مطمئن شوید که نوک پستان به خوبی بر روی دهان کودک چفت می شود. این کار از ورود هوای بیشتر به مری کودک جلوگیری می کند. این کار همچنین از بروز دردهایی در نوک سینه ها جلوگیری می کند.

ماساژ پشت نوزاد

کودک خود را به حالت نشسته نگه دارید و به طور منظم پشت وی را ماساژ دهید. این کار تنش های موجود در ماهیچه های دیافراگم را کاهش می دهد و سبب آرامش نوزاد می شود. کمر نوزاد را به شکل دایره ای ماساژ دهید و به آرامی به سمت گردن نوزاد دستان خود را حرکت دهید. مطمئن شوید فشار زیادی را به پشت کودک وارد نمی کنید.

آروغ کودک خود را بگیرید

یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از سکسکه نوزادان، گرفتن آروغ آن ها است. در فاصله های زمانی مشخص میان تغذیه نوزاد، آروغ کودک خود را بگیرید تا از تجمع هوا در داخل شکم وی، جلوگیری کنید. برای این کار، بهتر است پس از قورت دادن چند جرعه شیر، کودک خود را به صورت نشسته نگه دارید و آروغ وی را بگیرید. برای این کار کافی است به آرامی بر پشت کودک خود بزنید و یا آن را ماساژ دهید.  مطمئن شوید برای گرفتن آروغ کودک ، فشاری به پشت وی وارد نمی کنید.

به نوزاد خود در آرامش غذا دهید

لطفا شیر دادن به نوزاد خود را تنها معطوف به زمان هایی نکنید که وی بسیار گرسنه است و یا گریه می کند. این کار سبب می شود تا نوزاد با سرعت شیر بخورد و در نتیجه هوای بیشتری را در خلال تغذیه به داخل شکم خود وارد کند.

فعالیت های سرگرم کننده را مدتی کنار بگذارید

هنگام شیر دادن به کودک خود، فعالیت های سرگرم کننده و حرکت دادن وی را متوقف کنید. به عنوان مثال، از تکان دادن کودک و یا بازی با وی خودداری کنید.

از تغذیه بیش از حد نوزاد خودداری کنید

علت سکسکه نوزاد در بیشتر موارد ، تغذیه بیش از حد نوزاد است. بنابراین، تلاش کنید در هر وعده غذایی، بیش از حد نیاز به کودک خود غذا ندهید. بهتر است کودک خود را در فواصل زمانی کوتاه با حجم کم تغذیه کنید. در خلال هر وعده غذایی، سعی کنید آروغ کودک خود را برای دو الی سه بار بگیرید تا از تجمع هوا در شکم او جلوگیری کنید. اگر صداهای عجیبی از معده نوزاد خود شنیدید، نگران نشوید. این صداها به خاطر ورود هوا به معده نوزاد به وجود می آیند و این بدان معناست که باید آروغ کودک خود را بگیرید.

برای درمان سکسکه در نوزادان چه کارهایی را نباید انجام دهیم؟

روش های درمانی بسیار زیادی برای سکسکه وجود دارد. با این حال، روش های درمانی زیر را هیچ گاه برای از بین بردن سکسکه نوزاد خود اجرا نکنید. این روش ها می توانند خطرات باشند و عوارض جدی برایتان به همراه داشته باشند. همیشه به دنبال علت سکسه نوزاد باشید و از رفتار های ذکر شده در زیر پرهیز کنید.

به نوزاد خود آبنبات ترش ندهید

اگرچه مکیدن یک آبنبات ترش می تواند در از بین بردن سکسکه بزرگسالان موثر واقع شود، اما این کار کمکی به نوزادان و کودکان نخواهد کرد. علاوه بر آن، ترشی این آبنبات ها غالبا به خاطر وجود مواد اسیدی است که می تواند سبب ایجاد آسیب های جدی در دندان های نوزادان و کودکان شما شود.

برای درمان سکسکه هرگز به پشت نوزاد خود محکم ضربه نزنید

یکی دیگر از تکنیک هایی که می تواند در درمان سکسکه بزرگسالان موثر واقع شود، ضربه زدن به پشت فرد است. این تکنیک را نباید هیچ گاه بر روی نوزاد یا کودک خود اجرا کنید. ساختار اسکلتی نوزادان و کودکان بسیار شکننده است و ایجاد فشار یا نیرو بر  آن می تواند سبب بروز آسیب های فیزیکی شدید شود. با این حال، ضربه های آرام در پشت کودک بلامانع است.

هرگز زبان، بازو و یا پاهای کودک خود را نکشید

یک افسانه قدیمی در برخی از کشورهای دنیا وجود دارد که بر اساس آن، کشیدن بازوها، پا یا زبان فرد سکسکه کننده سبب توقف سکسکه در فرد می شود. با این حال، انجام این کار برای نوزادان و کودکان بسیار خطرناک است. رباط ها و تاندون های کودکان آمادگی لازم برای تحمل این فشار و یا نیرو را ندارد.

برای درمان سکسکه زیاد نوزاد خود را نترسانید

ایجاد صداهای بلند و ناگهانی، می تواند با ایجاد یک حواس پرتی لحظه ای یا ترس، سکسکه را در بزرگسالان از بین ببرد. این کار می تواند نوزاد یا کودک شما را وحشت زده کند و حتی سبب ایجاد آسیب هایی به پرده ظریف گوش آن ها شود.

به گوشه چشم کودکان فشار وارد نکنید

به تخم چشم های کودکان خود فشار وارد نکنید. ماهیچه های نگهدارنده تخم چشم ها به طور کامل تکامل پیدا نکرده است و این کار می تواند سبب ایجاد آسیب های فیزیکی و ایجاد خمش در تخم چشم کودکان شود.

راه تنفس کودک را مسدود نکنید

  کمبود اکسیژن برای کودکان بسیار خطرناک است و این روش درمانی سکسکه تحت هیچ شرایطی نباید بر روی کودکان اجرا شود.

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟

تا اینجای مقاله، به بررسی علت سکسکه نوزاد پرداختیم و بارها توضیح دادیم که سکسکه در نوزادان، امری معمول است. با این حال، در مواردی مراجعه به پزشک ضروری خواهد بود.

• اگر کودک شما به طور مداوم سکسکه می کند و علایم دیگری، مانند افزایش حجم آب دهان و یا گریه کردن پس از مصرف غذا را از خود نشان می دهد، بهتر است با پزشک وی تماس بگیرید. این علائم می توانند نشان دهنده رفلاکس معده باشند. این بیماری جدی است و برای درمان سکسه بعضا به داروهای خاص و حتی جراحی احتیاج است.
• اگر سکسکه نوزاد شما برای مدت طولانی، یعنی چند ساعت تا چند روز، به طول انجامید بهتر است با پزشک وی مشورت کنید، چرا که این امر غیر طبیعی است. سکسکه کردن برای یک ساعت در نوزادان، طبیعی است. اگر سکسکه نوزاد بیش از یک ساعت به طور انجامد، ممکن است نشان دهنده عارضه ای جدی در کودک باشد. این امر به ویژه در صورت بروز به طور همزمان با عطسه کردن یا سرفه کردن، باید جدی گرفته شود. 
• اگر سکسکه کودک سبب بروز ایجاد اختلال هایی در برنامه های معمول کودک، مانند خواب، تغذیه و بازی وی شود، بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید. سکسکه مداوم می تواند نوزاد شما را تحریک کنید و بهتر است درمان سکسکه در کوتاه ترین زمان ممکن شروع شود.

استرس و ناراحتی شما به خاطر بروز سکسکه نوزاد ، قابل درک است، اما باید بدانید که سکسکه نوزاد امری طبیعی است. صبوری و آرامش، اولین و مهم ترین اقدامی است که در صورت بروز چنین عارضه ای باید از خود نشان دهید. آرامش روحی شما برای سلامتی نوزاد، ضروری است. اطمینان حاصل کنید که اقدامات پیشگیرانه خاصی را برای جلوگیری از بروز سکسکه و درمان آن انجام می دهید. اگر سکسکه نوزاد مزمن شد یا در کنار سایر علائم ظاهر شد، چهت آگاهی از علت سکسکه نوزاد با پزشک تماس بگیرید.

ساعات کاری مطب:

جهت اطلاع از ساعات کاری مطب و نوبت دهی اینترنتی و تلفنی لینک های زیر را دنبال کنید

ساعات کاری مطب دکتر فرناز محامدی
متخصص اطفال پنج شنبه ها
نوبت دهی اینترنتی

تلفن های نوبت دهی:
021-26615498
09399994370