قارچ پوستی در کودکان: انواع شایع، تشخیص و درمان‌ + عکس

قارچ‌ پوستی در کودکان بیشتر از آنچه که تصور می‌شود اهمیت دارد و نادیده گرفتن آن می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. این عفونت‌ های قارچی، که معمولاً باعث خارش، قرمزی و التهاب می‌شوند، می‌توانند از طریق تماس به دیگران منتقل شوند یا در محیط های گرم و مرطوب رشد کنند. شناسایی و درمان به‌ موقع قارچ پوستی در کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مقاله این است که شما را با انواع مختلف عفونت‌ های قارچی، روش های تشخیص و روش‌ های درمانی کارآمد آنها آشنا کنیم، تا والدین بتوانند با اطلاعات بیشتری به حفظ سلامت پوست فرزندان خود بپردازند.

قارچ پوستی چیست و شایع ترین انواع کدامند؟

قارچ پوستی یک عفونت پوستی است که توسط قارچ‌ های مختلف ایجاد می‌شود. قارچ‌ها موجودات زنده‌ای هستند که در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند و می‌توانند به پوست، مو و ناخن حمله کنند. قارچ پوستی به شکل لکه‌ها یا جوش‌های قرمز، خارش‌دار و گاهی پوسته‌دار ظاهر می‌شود و ممکن است باعث التهاب، ترک خوردگی یا زخم شود.

در ادامه، به بررسی برخی از معروف‌ترین انواع عفونت‌ های قارچی پوستی در کودکان می‌پردازیم.

تینه آ کپیتیس (قارچ سر)

تینه آ کپیتیس یا قارچ سر نوعی عفونت پوستی است که به علت قارچ درماتوفیت رخ می‌دهد. این قارچ پوستی در کودکان بیشتر مشاهده می‌شود و می‌تواند به صورت لکه‌های گرد و خارش‌آور روی سر و لایه‌های مو ظاهر شود. از علائم مشخص آن می‌توان به ریزش مو و شوره‌های شدید اشاره کرد.

تینه آ کورپوریس (قارچ بدن)

تینه‌آ کورپوریس یا قارچ بدن، نوعی عفونت قارچی پوست است که بر روی بدن تاثیر می‌گذارد. این عفونت معمولاً به شکل لکه‌ های گرد یا بیضی شکل با حاشیه‌ های قرمز و برجسته دیده می‌شود. عامل ایجاد این عفونت نوعی قارچ به نام درماتوفیت است که در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند. تینه‌آ کورپوریس معمولا از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده، حیوانات، یا سطوحی مثل حوله، لباس، و لوازم ورزشی منتقل می شود. این بیماری غالباً با خارش همراه است و اگر درمان نشود، ممکن است به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. برای درمان این قارچ پوستی در کودکان، از داروهای ضد قارچ موضعی و در موارد شدیدتر از داروهای خوراکی استفاده می‌شود. رعایت بهداشت فردی و خشک نگه‌داشتن پوست نقش مهمی در پیشگیری از این عفونت ایفا می‌کند.

تینه آ پدیس (قارچ پا یا پای ورزشکار)

تینه‌آ پدیس، یا قارچ پا که به نام پای ورزشکار هم شناخته می‌شود، یک عفونت قارچی پوست است که معمولاً بین انگشتان پا ایجاد می‌شود و می‌تواند به سایر بخش‌های پا نیز گسترش یابد. این عفونت معمولاً در محیط‌ های گرم و مرطوب مانند کفش‌ های تنگ، استخر های عمومی، و رختکن‌ ها به‌خوبی رشد می‌کند و بیشتر در میان ورزشکاران و کسانی که زمان زیادی کفش به پا دارند، دیده می‌شود. نشانه‌های این مشکل شامل خارش، قرمزی، پوسته‌پوسته شدن، و ترک‌های کوچک در پوست است. درمان رایج شامل استفاده از داروهای موضعی ضد قارچ است. حفظ بهداشت پا، خشک و تمیز نگه‌ داشتن آن‌ ها و پوشیدن کفش‌های که امکان تهویه داشته باشند، می‌تواند از بازگشت این عفونت جلوگیری کند.

تینه آ کروریس (قارچ کشاله ران)

تینه‌آ کروریس، که به قارچ کشاله ران نیز معروف است، نوعی عفونت قارچی پوستی است که بیشتر در قسمت های گرم و مرطوب بدن مثل کشاله ران، باسن و داخل ران‌ها شکل می‌گیرد. این عفونت از قارچ‌های خانواده درماتوفیت‌ها ناشی می‌شود و باعث قرمزی، خارش و پوسته‌ریزی پوست می‌شود و اغلب با حاشیه‌ای قرمز و برجسته در ناحیه عفونت قابل شناسایی است. این مشکل در مردان و افرادی که زیاد عرق می‌کنند یا لباس‌ های تنگ می‌پوشند، بیشتر دیده می‌شود. درمان این نوع قارچ پوستی در کودکان معمولاً شامل استفاده موضعی از داروهای ضد قارچ و حفظ بهداشت ناحیه متاثر برای جلوگیری از بازگشت قارچ است.

(قارچ دهان و ناحیه پوشک) کاندیدیازیس

کاندیدیازیس نوعی عفونت قارچی است که توسط قارچ‌های خانواده کاندیدا ایجاد می‌شود و می‌تواند دهان (برفک دهانی) و ناحیه پوشک را در کودکان درگیر کند. این نوع قارچ پوستی در کودکان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌ تر یا قرار گرفتن در محیط گرم و مرطوب، مانند ناحیه پوشک، شایع تر است. علائم کاندیدیازیس دهانی شامل لکه‌های سفید و کرمی رنگ در داخل دهان، زبان و گلو است که ممکن است با درد و ناراحتی همراه باشد.

در ناحیه پوشک، این عفونت باعث قرمزی، التهاب و گاهی جوش‌های کوچک می‌شود. درمان کاندیدیازیس شامل استفاده از داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی و رعایت بهداشت و خشک نگه داشتن ناحیه درگیر است تا از رشد مجدد قارچ‌ها جلوگیری شود.

تینه آ ورسیکالر (پی‌تیریازیس ورسیکالر)

تینه‌آ ورسیکالر، که با نام پی‌تیریازیس ورسیکالر نیز شناخته می‌شود، یک عفونت قارچی پوست است که توسط قارچ‌های مالاسزیا به وجود می‌آید و منجر به ایجاد لکه‌های رنگی روی پوست می‌شود. این عارضه بیشتر در نواحی بالایی بدن مانند سینه، پشت، شانه‌ها و گردن ظاهر می‌شود. در کودکان، این قارچ پوستی به صورت لکه‌هایی دیده می‌شود که ممکن است روشن‌تر یا تیره‌ تر از رنگ طبیعی پوست باشند و اغلب با پوسته‌ ریزی و کمی خارش همراه هستند. تینه‌آ ورسیکالر معمولاً در فصل‌های گرم شایع‌تر است و کسانی که زیاد عرق می‌کنند یا پوست چربی دارند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. برای درمان این قارچ پوستی در کودکان، معمولاً از شامپوها و کرم‌های ضد قارچ استفاده می‌شود و در بیشتر موارد قابل درمان است. با این حال، برای جلوگیری از عود بیماری، مراقبت دائمی ضروری است.

درماتوفیتوزیس ناخن (اونیکومایکوزیس)

درماتوفیتوزیس ناخن یا اونیکومایکوزیس یک عفونت قارچی است که ناخن‌ها را درگیر می کند و معمولاً توسط قارچ‌های درماتوفیت مانند ترایکوفایتون و اپیدرموفیتون ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن، شکنندگی و جدا شدن ناخن از بستر خود شود. در ابتدا، معمولاً ناخن‌ها به رنگ سفید یا زرد تغییر رنگ داده و در مراحل پیشرفته تر بیماری به رنگ قهوه‌ای یا سیاه تبدیل می شوند. این عفونت بیشتر در بزرگسالان و افرادی که در معرض رطوبت زیاد یا محیط‌های گرم هستند، شایع است. برای درمان این نوع عفونت قارچی پوستی، معمولاً از داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی استفاده می‌شود که باید برای چندین ماه مصرف شوند. مصرف طولانی تر دارو ها به این دلیل است که رشد ناخن‌ها کند است و درمان به زمان بیشتری نیاز دارد.

توجه به علائم و درمان سریع این نوع قارچ‌ها می‌تواند از گسترش و عوارض جدی تر جلوگیری کند. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر معمول در پوست یا ناخن‌های کودک، بهتر است فوراً به متخصص اطفال مراجعه شود.

تشخیص قارچ‌ پوستی در کودکان

تشخیص عفونت‌های قارچی پوستی در کودکان اهمیت زیادی دارد، زیرا این عفونت‌ها می‌توانند زندگی روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. پزشکان با مشاهده نشانه‌های ظاهری و رفتاری کودک و به‌کارگیری ابزارهای مختلف، به بررسی دقیق‌تر این نوع عفونت‌ها در کودکان می‌پردازند. در ادامه به مهمترین این ابزارها اشاره شده است:

• لامپ وود: این ابزار با تابش نور فرابنفش به تشخیص برخی از عفونت‌های قارچی کمک می‌کند.
• کشت قارچ: در صورت نیاز به تشخیص دقیق‌ تر، معمولا نمونه‌ ای از پوست برای کشت قارچ گرفته شود. این فرآیند معمولاً در آزمایشگاه انجام شده و کمک می‌کند تا نوع دقیق قارچ شناسایی شود.
• میکروسکوپ: بررسی پوست زیر میکروسکوپ می‌تواند به شناسایی ساختار قارچ‌ها کمک کند و اطلاعات بیشتری درباره نوع قارچ عفونت‌زا به پزشک ارائه دهد.

استفاده از روش‌های تشخیصی مناسب می‌تواند نقش مؤثری در تشخیص به‌موقع و درمان سریع قارچ پوستی در کودکان داشته باشد.

نکات مهم برای پیشگیری از قارچ‌ پوستی در کودکان

برای پیشگیری از قارچ‌ های پوستی در کودکان، آگاهی و توجه به اصول بهداشتی بسیار مهم است. در اینجا توصیه‌ هایی برای حفظ سلامت کودکان آورده شده است.

رعایت نظافت شخصی

یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای پیشگیری از قارچ‌ های پوستی در کودکان، رعایت نظافت و بهداشت شخصی است. شستن مرتب دست‌ ها و بدن با آب و صابون پس از بازی یا فعالیت‌ های فیزیکی ضروری است. همچنین، استفاده از حوله و وسایل شخصی مختص کودک از اهمیت زیادی دارد.

انتخاب لباس مناسب

پوشیدن لباس‌ های نخی و گشاد که به خوبی عرق را جذب می‌کنند، در جلوگیری از رشد قارچ‌ ها مؤثر است. همچنین، تعویض منظم لباس‌های زیر و جوراب‌ها، به خصوص بعد از فعالیت‌های ورزشی، از ایجاد محیط مرطوب که برای رشد قارچ‌ها مناسب است، جلوگیری می کند.

خشک نگه‌داشتن پوست

قارچ‌ های پوستی در کودکان در محیط‌های مرطوب به‌خوبی رشد می‌کنند، بنابراین خشک نگه داشتن پوست بخصوص در نواحی حساس بدن مثل زیر بغل و کشاله ران اهمیت زیادی دارد. پس از شستشو، خشک کردن کامل بدن کودک با حوله شخصی را فراموش نکنید.

تقویت سیستم ایمنی

داشتن یک برنامه غذایی مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم می‌تواند سیستم ایمنی کودکان را تقویت کرده و بدن آن‌ها را در برابر انواع قارچ های پوستی کودکان و دیگر بیماری‌ها مقاوم‌ تر کند. حتماً غذاهایی که سرشار از ویتامین‌ ها و مواد مغذی هستند، مانند میوه‌ها، سبزیجات و پروتئین‌ها را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید.

اجتناب از محیط‌های آلوده

برای پیشگیری از انتقال قارچ‌ های پوستی در کودکان، باید از تماس مستقیم با سطوح آلوده در مکان‌هایی مثل استخرهای عمومی، باشگاه‌ها و حمام‌های اشتراکی پرهیز کرد. پیشنهاد می‌شود در این مکان‌ها حتماً از دمپایی استفاده کنید.

جمع‌بندی

تشخیص و درمان به‌موقع قارچ پوستی در کودکان نه تنها به کاهش علائم کمک می‌کند، بلکه از گسترش عفونت و بروز مشکلات بزرگ‌ تر جلوگیری می‌کند. والدین باید به نشانه‌های اولیه توجه داشته باشند و با مشورت با پزشک متخصص اطفال به درمان بپردازند. مراقبت درست و پرهیز از محیط‌های مرطوب، نخستین گام در پیشگیری از این نوع عفونت‌ ها است.

نوشته شده توسط: دکتر فرناز محامدی متخصص اطفال